Odnoszą się one do uczestnictwa w życiu publicznym, wpływu na funkcjonowanie władz publ. Cechą szczególną jest to, że istotna ich część odnosi się wyłącznie do obywateli polskich.
KONSTYTUCJA W TYM ZAKRESIE UZNAJE;
1. Prawo do zgromadzeń - wolność zgromadzeń - art. 57;
2. Wolność zrzeszania się - art. 58, 59 należy rozpatrywać łącznie z art. 11 i 12 normującymi wolność tworzenia partii politycznych, związków zawodowych itp.;
3. Prawo do uczestnictwa w życiu publicznym:
• prawo wyborcze - art. 62 ust. 1;
• prawo obywateli do dostępu do służby publicznej na zasadach równości - art. 60;
• prawo do informacji o działalności władz i instytucji polit. - art. 61;
• prawo do udziału w referendum - art. 62;
4. Prawo do składania petycji, wniosków oraz skarg zbiorowych i indywidualnych do organów publicznych - art. 63;
Zakwalifikowanie praw socjalnych, kulturalnych i ekonomicznych do praw człowieka i obywatela jest właściwe, gdyż odpowiada trendom światowym i oczekiwaniom społecznym. Podzielono je wg
kryterium ochrony: na te, które mogą być egzekwowane bezpośrednio na podstawie konstytucji i uzupełniająco w oparciu o ustawy (A) oraz na
prawa, które mogą być dochodzone wyłącznie w granicach
określonych ustawach (B), np. A) wolność wyboru zawodu i miejsca pracy, prawo do bezpłatnej nauki w szkołach publicznych, ochrona praw dziecka, B) prawo do ochrony prawnej rodziny, prawo konsumentów, prawo do ochrony środowiska.
DO TYCH WOLNOŚCI I PRAW ZALICZA SIĘ:
1. Prawo do ochrony własności i prawo dziedziczenia - art. 64;
2. Swoboda działalności gospodarczej - art. 22 z rozdz. 1;