42800

pożywce induktorem - laktozą, powodując jego inaktywację. Operator nie jest zablokowany, rozpoczyna się proces transkrypcji mRNA oraz synteza potrzebnych enzymów do rozkładu laktozy.

Drugi typ regulacji ujemny występuje wówczas, gdy w pożywce zabraknie laktozy, wówczas gen regulator (R) wytwarza aktywne białko - represor (ponieważ w podłożu nic ma induktora. którym jest laktoza), który łączy się z pocratorcm, blokując proces transkrypcji. Enzymy nie są produkowane.

+Uczestniczą w tej regulacji hormony białkowe i sterydowe.

Ekspresja genu (ang. gene expression) - proces, w którym informacja genetyczna zawarta w genie zostaje odczytana i przepisana na jego produkty, które są białkami lub różnymi formami RN A.

Przebieg tego procesu różni się nieco pomiędzy bakteriami i eukariotami. U bakterii geny są zwykle zorganizowane w grupy genów zwane operonami (np. operon laktozowy), które są regulowane jako grupa i przepisywane na zawierający kilka genów 111RNA.

U eukanotów regulacja oraz przepisywame na mRNA odnosi się do pojedynczego genu. Proces ten zachodzi w kilku etapach (Eukariota, w uproszczeniu, dla genu kodującego białko):

zainicjowanie transkrypcji genu przez czynniki transkrypcyjne synteza pre-mRNA przez polimerazę RNA obr^a posttranskrypcyjna, dzięki ktkj powstaje dojrzały mRNA transport mRNA z jądra konikowego do cytoplazmy rozpoznanie mRNA przez rybosom i translacja białka degradacja mRNA

fałdowanie białka (nabywanie stniktury trzeciorzędowej białka) modyfikacje posttranslacyjne. np. glikozylacja. fosforylacja przemieszczenie białka do właściwej pozycji (np. błony konikowej, iiiitochondriuiii, etc.) (może poprzedzać poprzedni proces)

funkcjonowanie białka ^często najbardziej długotrwały i praktycznie jedyny etap w kt.kin uwidacznia się biologicznie, fenotypowo, informacja genu. degradacja białka

Ekspresja RNAjest w etapach podobna do białkowej. Nie występuje translacja. Nie dla każdego rodzaju nieinfomiatycznego-RNA obejmuje wszystkie etapy Występuje micjalizacja, transport, splicing. modyfikacje, samoporządkowanie cząsteczki, funkcjonowanie i degradacja.

Regulacja ekspresji genu to złożony wieloczynnikowy proces. Na każdym z etapów ekspresja genu może być regulowana za pomocą różnych mechanizmów. Ekspresja genu zależy od rodzaju komórki, fazy rozwoju organizmu, metabolicznego/fizjologicznego stanu komórki.

KONTROLA EKSPRESJI GENU