Rozwój osobowości wg Freuda - plusy i minusy
W osobowości rozwija się najpierw wiedza o świecie, pierwsze informacje o charakterze emocjonalnym zapisywane są w układzie nerwowym jeszcze w okresie płodowym. Przy porodzie wszystkie informacje z żyda płodowego zepchnięte zostają do podświadomości dziecka.
Etapy kształtowania się wiedzy (od uroczenia):
1) świadomość człowieka powstaje w drugim miesiącu życia (uśmiecha się, płacze) -zdobywanie orientacji o świecie (dziecko nie spostrzega samego siebie),
2) pod koniec 2 r.ź. dziecko zaczyna używać zaimka „ja", uczy się następnie patrzeć na siebie oczyma innych, spostrzega I poznaje siebie. Ważną rolę w okresie dzieciństwa odgrywa kontakt z rodzicami - oni kształtują postawę dziecka w stosunku do innych osób,
3) metodą kar i nagród, zakazów i nakazów dziecko uczy się postrzegać siebie, uczy się norm i zachowań: „Ja chwilowe" - czas przedszkola, „ja teraźniejsze" - 7-8 r.ż. -tu kształtuje się pierwsza trwała struktura poznawcza,
4) ciekawość genealogiczna - skąd się wziąłem, tworzą się fundamenty osobowości,
5) intensywne zainteresowanie przyszłością (wizja własnej przyszłości - życia rodzinnego, pracy).
Tworzy się „oś życia" - historia życia (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość).
Freud stworzył teorię rozwoju psychofizycznego. Wyróżnił pewne fazy, które na różnych etapach życia różnie się zaspokaja:
- faza oralna - np. wkładanie różnych przedmiotów do ust przez dziecko. Usta są bardzo ważne dla dziecka - mają zmysł smaku i dotyku (koniec języka i usta), receptory węchowe w obrębie jamy nosowej - nie ma to nic wspólnego z seksem tak jak myślał Freud,
- faza falliczna - dzieci się onanizują i masturbują w wieku przedszkolnym,
- faza latencji (uśpionego rozwoju seksualnego) - ekshibicjonizm dziecięcy,
- faza genitalna - zaczyna się od początku okresu dorastania - dochodzi do współżycia,
Freud jest twórcą pojęcia kompleksów na tle seksualnym, które powstają wówczas gdy nie można ich zaspokoić: kompleks Edype - dotyczy matki jako partnerki seksualnej, poczucie winy narastające z tego tytułu, kompleks Elektry - dotyczy dziewcząt, których ojcowie są partnerami seksualnymi.
Zarzuty stawiane teorii Freuda: zarzucano mu skrajny biologizm, przesadne eksponowanie popędowych składników natury ludzkiej (wyolbrzymianie roli popędu seksualnego i niedoceniane czynników społecznych w kształtowaniu się osobowości człowieka)
Zasługą Freuda jest: ukształtowanie nowego spojrzenia na psychikę człowieka,
- był pierwszym, który wskazał, że nieświadome I irracjonalne procesy mogą odgrywać istotną rolę w motywowaniu zachowania człowieka,
- pierwszy zajął się problemem rozwoju osobowości I dowiódł, że doświadczenia wczesnego dzieciństwa mogą mieć decydujący wpływ na właściwości psychiczne dorosłego człowieka,
- stworzył podstawy współczesnej psychologii teorii motywacji, wprowadzając pojęcia: frustracja, fiksacja, regresja,
- był twórcą nowoczesnej psychoterapii, wiele jego obserwacji (np.. dot. mechanizmów obronnych osobowości) zyskało potwierdzenie we współczesnych badaniach psychologicznych.