4340

Omawiając pojęcie środków trwałych nie można pominąć pojęcia amortyzacji środków trwałych. Wraz z czasem użytkowania wyczerpuje się potencjał ekonomiczny i techniczny środka trwałego. Pojęcie amortyzacji odnosi się do zmiany pierwotnego potencjału ekonomicznego. Przenoszenie wartości środka trwałego na produkty, które ma miejsce przy jego wykorzystaniu, dokonywane mniej lub bardziej systematycznie nazywa się amortyzowaniem. Amortyzacja wiąże się z miarą powstającego kosztu, tej przejściowej wartości, której celem finalnym jest produkt.

Do potrzeb analizy i oceny gospodarowania środkami trwałymi sporządzane są różne ich klasyfikacje. Umożliwiają one przeprowadzenie analizy strukturalnej, ustalenie wysokości amortyzacji, obliczenie zdolności produkcyjnej itp. Podział środków trwałych według podstawowych kryteriów przedstawiam w poniższej tabeli¹:

Klasyfikacja środków trwałych według różnych kryteriów.

KRYTERIUM PODZIAŁU	RODZAJE ŚRODKÓW TRWAŁYCH
i	2
Przeznaczenie	produkcyjne nieprodukcyjne
Sposób /'stopień/' wykorzystania	czynne ■ czasowo nieczynne nieczynne
Funkcja w procesie produkcyjnym	oddziałujące na przedmiot pracy (maszyny, urządzenia) stwarzające ogólne warunki ptzebiegu procesu (budynki, wyposażenie) umożliwiające przemieszczanie przedmiotu pracy (środki transportowe)
Sposób amortyzacji	amortyzowane jednorazowo w 100% amortyzowane etapowo w okresie kilku lat
Wiek	grupy środków o określonej liczbie lat
Stopień zużycia technicznego	sprawne ■ częściowo sprawne niesprawne
Stopień zużycia ekonomicznego	nowoczesne pizestatzale

OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA ANALIZY

Warunkiem należytego spełnienia zadań stawianych analizie ekonomicznej jest przede wszystkim dysponowanie właściwymi i pełnymi informacjami o przedmiocie badań, oraz odpowiedni poziom organizacji prac analitycznych.

Informacje wykorzystywane do analizy środków trwałych pozyskiwane są z bilansu, z rachunku wyników, sprawozdania o ruchu środków trwałych, z danych z kont analitycznych i syntetycznych, z bazy danych o gospodarce środkami trwałymi prowadzonej z zastosowaniem elektronicznej techniki obliczeniowej /np. ewidencja stanu, zmian środków aktualizacji/, z dokumentów opracowanych przez firmę dla odbiorców zewnętrznych /banków, udziałowców, akcjonariuszy/, materiałów wewnętrznych przygotowywanych na potrzeby operatywnego i strategicznego planowania, oraz z innych materiałów takich jak informacje naukowo-badawcze, dane prasowe, wywiady.

Istotnym elementem oiganizacji prac analitycznych jest podział ich na etapy. Pierwszy z nich

2

1

Źródło: Praca zb. pod red. H Bienioka ..Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem”. Katowice 1998r;str. 329