2. glebowe:
• nadmiar wody - niedobór powietrza, duszenie się roślin -> gnicie;
• niedobór wody - spowolnienie i zahamowanie procesów, niedobór K i P (korzeń marchwi i buraka drewnieje) -> łatwo gniją
• nieodpowiednia T - im wilgotniejsza gleba tym niższa jest jej T; zahamowanie wzrostu i rozwoju; często śnieć cuchnąca pszenicy.
• niedobór składników pokarmowych,
• nieodpowiedni stosunek poszczególnych pierwiastków.
A/ot - niedobór -> słaby rozwój, wzrost wrażliwości na mrozy; choroba brunatna, pustowatość bulw ziemniaczanych (część chora od zdrowej oddzielona przez korek).
Bor - mało w glebach piaszczystych, przewapnowanych: sucha zgnilizna korzeni buraka i zgorzel liści sercowych (górna część korzenia ciemnieje, pęka; liście karłowate, pofałdowane; w miąższu ciemne plamy). Miedź - choroba nowin (owies, jęczmień, marchew, koniczyna, strączkowe - końce liści bieleją, zwijają się, są cienkie).
Mangan - sucha plamistość ow^a (liście - plamy białe do brunatnych, obumierają).
Czynniki zakaźne
MYKOZY
1. Podstaw czak i
• głownie - gł. zboża, trawy łąkowe; wrażliwe bydło, owce; kłos jest czarny; w paszy może być do 5%.
• śniecie - śnieć cuchnąca pszenicy (trójmetyloamina -» śledzie).
• rdza - zboża, trawy; rdza źdźbłowa zbóż; podłużne rysy do 1 cm żółto-czcrwono-brunatnc; berberys -pomarańczowo-rdzawe plamy.
2. Workowce
• mączniaki - dwuliścienne, motylkowate, trawy; mączniak prawdziwy zbóż i traw (objawy wiosną i latem -szarobiałe naloty u podstawy źdźbła).
• sporysz - widoczne czamofioletowe przetrwa huki na kłosach, do 3 cm; gdy dojrzeją maź podobna do miodu; wytwarza alkaloid - ergomytynę (działa sympatykolitycznie -> skurcz naczyń obwodowych; przy zatruciach martwica końca uszu i ogona; ronienia u bydła).
3. Grzyby niedoskonałe
• pleśń śniegowa zbóż (po zewnętrznej stronic liści są białoróźowe naloty; atakuje gdy śnieg stopnieje).
• sucha zgnilizna ziemniaka - największe straty w kopcach; przekrój - brunatne plany, miąższ miękki, jamki pokryte watowatym suchym nalotem.
4. Pragrzyby
• rak ziemniaka - atakuje bulwy; białawe do żółtawych narośle na bulwach, z czasem gniją; też korzenie.
• kiła kapusty - gł. korzeń -* głowa nic rośnie; jasnoźółte kruche narośle,
• parch prószysty ziemniaka - korzeń, bulwy; brunatne plamki z jasną obwódką.
5. Glonowce
• zaraza ziemniaka - bulwy, liście; małe żółte plamki -> większe brunatne -» liście więdną, bulwy gniją. BAKTERIOZY
1. bakterioza pierścieniowi a ziemniaka - Corynobacterium wnika do wiązek naczyniowych; na przekroju są brunatne ścieżki; gnicie.
2. parch zwykły ziemniaka - na powierzdmi bulwy są różnej wielkości strupy.
3. czarna nóżka i mokra zgnilizna bulw ziemniaczanych - korzeń jest trierozwinięty. poprzewężany; wiązki naczyniowe -» brunatne ścieżki; z czasem bulwa staje się półpłynną gnijącą masą.
Jeżeli są to postać mozaikowate. Brak opisu szkodliwości.
Epifity - bakteria fizjologicznie występujące na roślinach. Ich szkodliwa działanie zależy od:
• rodzaju bakterii.
• warunków paszy (wilgotność. pH. temperatura, powietrze, obecność soli).
• makroorganizmu (gatunek, wiek. stan zdrowia, odporność, kondycja).
Temperatura - termofilne (45-60°), mczofilne (25-40°). psychrofilnc (ok. 20° i mniej).
Wilgotność - min. 30#. b. dobre warunki (-» aktywność wodna - część ogólnej wilgotności w paszy, która może być przez dany drobnoustrój wykorzystana do rozwoju). pH - najlepiej ok. 7, Laclobacillus niższe.
Sole - niezbędne lub obojętne (hialofilnc potrzebują bezwzględnie; solotolcmcyjne; hialofobnc - nie tolerują).
2