122940

e) warunki wodne - nadmiar lub niedobór wody decyduje o przebiegu procesów glebotwórczych (nadmiar wody np. prowadzi do procesu glejowego)

0 człowiek - może polepszać lub pogarszać właściwości gleby

g) czas - gleba jest tworem dynamicznym, podlega ciągłym zmianom pod wpływem wcześniej wymienionych czynników

Procesy glebotwórcze:

1)    H (unifikacja -proces glebotwórczy, prowadzący do powstania próchnicy (humusu)

2)    M ineralizacja związków organicznych - rozkład związków organicznych w warunkach tlenowych (butwienie) i beztlenowych (gińcie)

3)    Bielicowaińe - wymywanie substancji mineralnych z górnego poziomu glebowego w głąb profilu. W glebie powstaje wówczas poziom wymywania (eluwialny) o jasnym zabarwieniu, któiy nadaje nie wymyty kwarc oraz poziom wmywania (iluwialny), w którym gromadzą się wymyte z poziomu eluwialnego związki żelaza, glinokrzemiany i części organiczne.

4)    Brunatnienie - proces zachodzący w środowisku zasadowym (chroni przed wymywaniem), w któiym pod poziomem próchnicy powstaje od razu poziom wmywania, któiy w tym przypadku nosi nazwę poziomu brunatnienia. Cząstki glebowe w tym poziomie pokrywane są rdzawobmnatną otoczką, złożoną z wodorotlenków żelaza i glinu. Intensywny biologiczny obieg składników mineralnych pod wpływem bogatej biocenozy wielogatunkowych lasów liściastych zapobiega wypłukiwaniu w głąb profilu związków i bielicowaniu gleby.

5)    Oglejenie - proces będący wynikiem procesów redukcyjnych zachodzących w warunkach beztlenowych, spowodowanych przesyceniem wodą i wyparciem przez nią powietrza z gleby. Redukcja (oddenienie) związków żelaza wywołuje zmianę ich barwy na niebieskawą lub zielonkawą

6)    Lateryzacja - zachodzi w warunkach klimatu równikowego - gorącego i wilgotnego. Lateryt to produkt wietrzenia skał magmowych , w warunkach klimatów gorących i wilgotnych (bądź okresowo wilgotnych). Na skutek intensywnego wietrzenia chemicznego następuje uwodnienie tlenków glinu i żelaza od czego pochodzi zabarwienie tych gleb (od żółtego do czerwonego). Lateryty są zaliczane do gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych Niewielki poziom próchnicy zalega bezpośrednio na znacznej miąższości warstwie osadzania (iluwialnej), Żyzność tych gleb jest bardzo niska, w związku z intensywnym wymywaniem i zakwaszeniem oraz szybkim rozkładem substancji organicznych

r-Om

zasadniczy profil gleby

poziom akumulacji i przekształcę**! sjbstarc, organicznych oraz rozkładania' i przemieszczania'* składników w grąb

poziom osadzania składnikrtw pochodzących ^

z gOrftej cząśc profilu

r_Ae.

Ai

Az

M

B

_Ac_

l/H

At ns

Ai/c

AwC

poziom zwietrzałe, skały mcoiorzyeloj

-2 m

I

III

VII

VIII

IX

poziom skały podścielającej

I- Gteba słabe wykształcona, wyiworzoiia z piasku wydmowego

II- Gleba bielicowa. wytworzona z piasków sandrowych

III- Gleba brunatna, wytworzona z gliny morenowej

IV- Gl*ba płowa, wytworzona z głmy morenowej    VIII-Mada

,V-Gl«ba gleiowa, wytworzona z gliny morenowej    IX-Rądzma

VI- Czarnozi«m wytworzony z lessu    X-Lalcryt

VII- Czerwonoziem

2