badania9

D. Chlebna-Sokót, I). Kardas-Sobunlka

Nadmiar lub niedobór zasad (BE) określa tę ilość kwaśności lub zasadowości miareczkowej, jaką uzyskuje się przy miareczkowaniu roztworu do pH 7,4 przy pCC>2 wynoszącym 40 mmHg w temp. 37°C. Jeżeli BE jest ujemny, badany roztwór zawiera nadmiar kwasów nielotnych lub deficyt zasad. Wartość BE podaje się w mEq i teoretycznie powinna w warunkach prawidłowych stanowić zero. Dla niemowląt za-kres referencyjny waha się od -7 do -1, dla małych dzieci od -4 do +2, a później ± 3 mEq/l.

Płyn mózgowo-rdzeniowy

Stwierdzenie dodatnich objawów oponowych jest wskazaniem do pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego; niekiedy badanie to wykonuje się również z innych przyczyn np. w celu wykluczenia zajęcia ośrodkowego układu nerwowego lub podania cytostatyków w białaczce. Płyn mózgowo-rdzeniowy uzyskuje się najczęściej drogą nakłucia lędźwiowego.

Nakłucie takie wykonuje się u dziecka leżącego na prawym boku lub siedzącego, z tak wygiętym kręgosłupem, aby maksymalnie poszerzyć odstępy między wyrostkami kolczystymi kręgów. Igłę z mandrynem wprowadza się w kierunku lekko dogłowowym pomiędzy IV i V lub Ili i IV kręgiem lędźwiowym; punkt ten wyznacza przecięcie linii łączącej najwyższe punkty grzebieni kości biodrowej z linią wyznaczoną przez wyrostki kolczyste kręgów.

U dziecka zdrowego płyn wypłj^wa kroplami, jeżeli natomiast jest duże ciśnienie śródczaszkowe, wypływa strumieniem. Pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego powinno być poprzedzone pomni rem ciśnienia przy pomocy specjalnego aparatu. U niemowląt i małych dzieci ciśnienie płynu wynosi 50-150 mm, u starszych 150-200 mm słupa wody. Podczas płaczu ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego podwyższa się.

W prawidłowym płynie mózgowo-rdzeniowym liczba komorck (pleocytoza) nie przekracza 5 w 1 mm'¹ (100% jednojądrzastych.

czyli limfocytów), stężenie białka wynosi 20 -45 mg/dl, glukozy 50 -75 mg/dl (75% wartości we krwi), a chlorków 120 - 130 mEq/l.

Uważa się, że u najmłodszych dzieci liczba komórek w 1 mm³ może być fizjologicznie większa:

noworodek: 0-5 limfocytów

wcześniak:    0-25 limfocytów

0-10 neutrofilów 0-1000 erytrocytów

0-10 neutrofilów 0-50 erytrocytów

Dodatni odczyn Pandy’ego (obecność zmętnienia) świadczy o zwiększeniu zawartości białka powyżej 30 mg/dl; odczyn Nonne-Apelta (odczyn globulinowy) w warunkach prawidłowych może wykazywać lekką opalescencję.

Na podstawie badania ogólnego (pleocytoza, odsetek neutro-filów, stężenie białka, glukozy i chlorków) oraz posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego można ustalić czynnik etiologiczny zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

117