43537

Z drugiej strony -znaczny udział własnej aktywności jednostki w interpretowaniu informacji na swój temat, w wyborze celów i zadań osobistych, w konstruowaniu własnej drogi życiowej.

Shweder (1982) -10 podstawowych tematów społecznej samowiedzy jednostki ("themes of social existence").

Odpowiedzi na pytania (problemy, dylematy) dotyczące:

1.    granic między Ja i nie-Ja;

2.    tożsamości płciowej: Na czym polega męskość, a na czym kobiecość?

3.    dojrzałości: Nas czym polega dorosłość a na czym bycie dzieckiem?

4.    pokrewieństwa(wspólnoty rodzinnej): Kto jest krewnym a kto nie?

5.    przynależności etnicznej: Kto jest "swój" a kto "obcy"?

6.    Hierarchii społecznej: Dlaczego obciążenia i korzyści są nierówno rozdzielone między ludzi? Jakie jest moje miejsce w hierarchii?

7.    natury i kultury: Co jest ludzkie, a co zwierzęce?

8 autonomii: Czy jestem niezależny od innych, zależny, czy też współzależny?

9.    norm społecznych i celów osobistych: Czego ja pragnę vs. czego grupa oczekuje ode mnie?

10.    osobistego bezpieczeństwa: Jak można uniknąć przemocy ze strony innych? PODSTAWOWE ŹRÓDŁA SAMOWIEDZY:

1.    Wczesne interakcje opiekunka-dziecko -źródło tzw. wewnętrznych, roboczych modeli Ja(Bowlby, 1969).

Model roboczy -to źródło zgeneralizowanych oczekiwań dotyczących całego świata społecznego, "rama" poznawczo-afektywna, decydująca o sposobie konstruowania przyszłych doświadczeń.

2.    Jaźń odzwierciedlona(Cooley, 1902).

Dowiadujemy się, jacy jesteśmy, z obrazów jaki tworzymy w oczach innych ludzi-rodziców, kolegów, nauczycieli.

3.    Wnioskowanie z własnych zachowań i doświadczeń.

Wnioskowanie z tego, co robimy, o tym, co lubimy, i jakie mamy dyspozycje (procesy autopercepcji -teoria Bema); znaczenie informacji zwrotnej o wyniku działania -np. wnioskowanie z sukcesów i niepowodzeń o własnych zdolnościach i możliwościach -poczucie własnej skuteczności (Bandura).

4. Porównania społeczne (L. Festinger).

Istnieje naturalne dążenie do samookreślenia(samowiedzy, która jest pewna) -tj. wiedzy dotyczącej posiadania pewnych zdolności, umiejętności i cech charakteru, prawdziwości własnych poglądów i opinii.

-pozwalają określić, jak się plasujemy pod względem naszych umiejętności czy zdolności na tle innych;

-pozwalają zmniejszyć niepewność co do trafności v4asnych poglądów i postaw (rola consensusu);

-stwarzają szansę osobistego rozwoju(porównania w górę);

-pozwalają obronić zagrożone poczucie własnej wartości (porównania w dół).

5.    Procesy identyfikacji.