Rodzaje doboru losowego:
Losowanie proste (bez zwracania) - losuje się za pomocą tablic liczb losowych, stosowane przy niewielkiej populacji badanej i przy nieznanej jej strukturze.
Losowanie systematyczne - z wykazu populacji badanej losuje się co k-tą jednostkę. Np wykaz liczy 51 gospodarstw domowych -{N elementów), liczebność próby wynosi 17 jednostek (n) to wykaz wymaga podziału na 17 równych interwalów (k), stąd k = N/ n=3. Z pierwszego interwalu wybiera się losowo pierwszą jednostkę, np. z numerem 2, a każdą następną co k, czyli co 3 jednostkę. W ten sposób do próby wejdą gospodarstwa z numerami: 2. 5. 8, 11, 14. itd.
Losowanie grupowe - populację dzieli się na grupy według kryterium najmniejszego podobieństwa w grupie, a największego między grupami. Po podziale losuje się do próby całą grupę. Np dzieci w szkole są podzielone rocznikami na klasy, w każdej klasie podobieństwo między dziećmi jest małe, a pomiędzy klasami duże. To nam umożliwia wylosowane do badania całej np. klasy V „c”.
Losowanie warstwowe - populacja jest dzielona na warstwy zgodnie z kryterium największego podobieństwa wewnątrz warstwy, a najmniejszego pomiędzy war stwami. Po podziale dokonuje się losowania elementów do próby z każdej warstwy. Np. Jedną warstwę twoizą mężczyźni, a drugą kobiety, więc wew. warstwy podobieństwo jest duże, a pomiędzy warstwami małe. Losujemy odpowiednią liczbę jednostek z każdej warstwy, tak by osiągnąć pełna liczebność próby.
Losowanie wielostopniowe - stosuje się przy nieznanej strukturze populacji generalnej. W pierwszym kroku dzieli się populację generalną na liiei arcliiczne warstwy, a następnie kolejno losuje poszczególne grupy elementów z każdej warstwy. Np. Populacją generalną jest ludność Polski, podziału na warstwy można dokonać biorąc jako kryterium podział administracyjny, stąd losuje się spośród wszystkich jedno województwo, a następnie rejon, potem gminę, powiat, miejscowość w wylosowanej gminie lub powiecie, osiedle lub dzielnicę w danej miejscowości, ulicę, dom na niej lub mieszkanie.