43640

Konstytucja stanowi podstawę do stanowienia ustaw, dlatego musi być zwięzła i stabilna.

Ad. 2. Ratyfikowana umowa międzynarodowa zazwyczaj ma pierwszeństwo przed krajową ustawą, niekiedy nawet konstytucją. Ratyfikowanie umów należy do kompetencji Prezydenta, czasami wymagana jest uprzednia zgoda Sejmu, wyrażona w ustawie. Należą do nich umowy dotyczące pokoju, sojuszy, układów politycznych i wojskowych, wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji, członkostwa Polski w organizacjach międzynarodowych, znacznego finansowego obciążenia państwa oraz spraw wymagających regulacji ustawowej.

Ad.3. Ustawa - akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym. Ustawy mają określać i kompetencje władzy. Do wydawania ustaw upoważniony jest Sejm, z istotnym udziałem Senatu. Wydanie ustawy jest wymagane wtedy kiedy mówimy o:

•    Ustanowieniu obowiązków prawnych obywateli;

•    Regulowaniu najważniejszych zagadnień organizacyjno-ustrojowych organów ustawodawczych i administracji państwowej, sądownictwa, prokuratury, kontroli państwowej;

•    Sprawach wcześniej regulowanych w drodze ustawowej, chociażby żaden przepis tego nie wymagał.

We wszystkich pozostałych sprawach Sejm może wydawać ustawy, ale nie ma takiego obowiązku. Decyzję w sprawie wyboru zagadnień, które mają być uregulowane w drodze ustawy (z wyjątkiem obligatoryjnych), konstytucja pozostawiła Sejmowi.

Inicjatywa ustawodawcza to prawo przedstawienia Sejmowi gotowego projektu ustawy z tym skutkiem prawnym, że Sejm musi się zająć takim projektem. Takie prawo posiadają: grupa 15 posłów, Senat, Prezydent, Rada Ministrów oraz grupa 100 tys. obywateli z prawami wyborczymi. Do uchwalenia ustawy w trybie normalnym trybie prowadzi tzw. system trzech czytań.

Ad.4. Rozporządzenie może być wydane na podstawie wyraźnego, szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania, a także wytyczne dotyczące treści. Rozporządzenie służy wykonaniu ustawy i dotyczy z reguły jednego z zagadnień uregulowanych w sposób ogólny w ustawie. Rozporządzenie z racji swojego miejsca w hierarchii źródeł prawa nie może zawierać przepisu, który byłby sprzeczny z postanowieniem jakiejkolwiek ustawy.

Ad.5. Stanowienie prawa miejscowego należy do organów samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej. Obowiązuje na obszarze działania organów, które je ustanowiły, np. województwa lub gminy. Na podstawie ustawy organy gminy mogą wydawać przepisy gminne (dotyczące wewnętrznego ustroju gminy, organizacji urzędów itp.). Ponadto mogą wydawać przepisy porządkowe, jeśli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Prawo miejscowe to również przepisy wydawane przez wojewodę na podstawie upoważnień zawartych w ustawach i obowiązujące na terenie województwa lub jego części.