43678

Normy moralne pozwalają ocenić wzajemne zachowanie się ludzi, zachowanie się wobec społeczeństwa, wobec państwa, a także postępowanie wobec przyrody Przeprowadza się także moralną ocenę intencji człowieka.

U podłoża moralności leżą więc wyobrażenia ludzi o tym. co jest dobre i o tym, co jest złe.

Wyobrażenia te są różne u różnych ludzi, niekiedy krańcowo różnorodne. Wpływa na to epoka, w której człowiek żyje, środowisko geograficzne.

stosunki społeczne, przynależność klasowa i szereg innych czynników. Wpływają na to przede wszystkim warunki życia człowieka, jego sytuacja życiowa,

warunki społeczne.

Warunki życia ludzi ulegają zmianom, a wraz z nimi zmienia się moralność.

Ponieważ warunki życiowe ludzi w społeczeństwie są różne, poglądy na dobro

i ^/'sło_wśród członków jednego społeczeństwa też są zróżnicowane

W każdym społeczeństwie istnieje zespól norm moralnych wspólnych dla

całego społeczeństwa. Są to tzw. elementarne normy moralne.

W zakresie nie objętym normami elementarnymi ocena moralna tego samego zjawiska może być różna, zależnie od punktu widzenia. Inaczej ocenia

zamach bombowy palestyński terrorysta, a inaczej przedstawia się ocena moralna tego czynu w' oczach izraelskiego ministra.

/ Prawo i moralność regulują wiele stosunków społecznych. Są takie dziedziny, w których postępowanie ludzi reguluje tylko prawo lub tylko moralność.

Na wielu jednak płaszczyznach prawo i moralność stykają się i może między

mmi dochodzić do kolizji. Kolizje polegają na tym, że prawo zobowiązuje do

takiego sposobu postępowania, którego moralność nie aprobuje lub wręcz zabrania. Rozbieżność między normą prawną a moralną może być całkowita ub częściowa.

Z punktu widzenia określonej moralności można następująco sklasyfikować normy prawne:

a)    moralnie pozytywne,

b)    moralnie negatywne,

c)    moralnie obojętne.

Moralnie pozytywnymi są te normy prawne, które nakazują ten sam sposób postępowania co moralność. Na przykład większość systemów moralnych potępia kradzież - czyni to również art. 203 k.L W odwrotnej

2