5195

Dla przeobrażenia Japonii w potęgę gospodarczą decydujące znaczenie miał dziesięcioletni plan podwajania PKB (1961-1970)ostateczne rezultaty tego plany przeszły wszelkie oczekiwania. PKB został więcej niż potrojony, a Japonia już na początku lat siedemdziesiątych wyprzedziła Niemcy Zachodnie i stała się trzecią światową potęgą ekonomiczną ( po USA i ZSRR). W następnym dziesięcioleciu wysunęła się (głównie dzięki zapaści gospodarki radzieckiej) już na drugie miejsce w świecie.

Polityka państwa polegała na selekcjonowaniu i promowaniu „zwycięzców” i możliwie najmniej bolesnym eliminowaniu „przegrywających”. Polityka ta powinna odpowiadać trzem kryteriom:

a)    selekcjonowano te branże lub gałęzie produkcji, które uznano za rozwojowe

b)    orientowano się na te przemysły, których popyt zapowiadał wysoką elastyczność dochodową

c)    badano, jaka produkcja ma szanse skutecznie konkurować na rynku światowym.

Za politykę przemysłową odpowiedzialne było słynne w świecie Ministerstwo Handlu Zagranicznego i Przemysłu (M1TI). Od połowy lat 1970. prowadzono politykę restrukturyzacji gospodarki, oznaczającą powolne graniczenie przemysłów upadających lub ich likwidację. Dotyczyło to przede wszystkim przemysłu ciężkiego. Postawiono wówczas na półprzewodniki, komputery, telekomunikację oraz energię jądrową.

Polityka MITI polegała również na tym, że w pierwszym okresie (wielkiego skoku modernizacyjnego) powstrzymywano wzrost płac, na niskim poziomie utrzymywano wzrost budownictwa mieszkaniowego oraz krajową infrastrukturę socjalną.

Podtrzymywanie rolnictwa oraz dużego zatrudnienia w drobnych i średnich zakładach pracy oznacza, że gospodarka japońska miała i nadal ma charakter dualny. Sektorowi nowoczesnemu, pracującemu głównie na eksport, towarzyszą miliony gospodarstw rolnych, zakładów rzemieślniczych, a nawet chałupniczych, wysoce zacofanych, rządzących się pod wieloma względami innymi zasadami niż wielkie korporacje.

Gdy Japonia stała się potęgą, zaczęła podkreślać w swych planach rolę międzynarodową. Po 1975r. plany gospodarcze akceptują takie cele, jak wzbogacenie czy „poprawę jakości życia”, rozwój kooperacji międzynarodowej, przyczynienie się do rozwoju „wspólnoty międzynarodowej”, pokojowy i stały rozwój „lepszego świata”

Eksport

Bezpośrednim bodźcem do promocji eksportu była początkowo dość powszechna dolegliwość krajów uprzemysławiających się - modernizacja. Oznacza ona na ogół zwiększone zapotrzebowanie na import. Wspieranie eksportu było, więc wyrazem dążenia do zrównoważenia bilansu handlowego, a pośrednio także dochodów i wydatków budżetu.

Przed 1972r. centralny bank Japonii zasilał finansami banki komercyjne w celu udzielenia pożyczek eksporterom. The Export-Import Bank of Japa z kolei był po prostu państwową instytucją finansową, której zadaniem było udzielanie średnio- i długoterminowych kredytów służących wspieraniu zarówno eksportu urządzeń całych fabryk, jak i japońskich inwestycji zagraniczny di.

Eksporterzy korzystali również z następujących przywilejów: ulgi podatkowe od dochodu z eksportu, fundusze rezerwowe na wypadek strat, szybsza amortyzacja urządzeń wytwórczych,

2