kulturowe, społeczne, polityczne i pedagogiczne. Historyczne warunki sprawiły że o jednych narodach mówi się , że są agresywne, zaborcze a o innych - spokojne i pracowite. Przygotowanie ludzi młodych do życia i pracy występuje we wszystkich formacjach historycznych i od nich zależy gromadzenie i przekazywanie doświadczeń pokoleniowych związanych z pracą i działaniem zawodowym. Jest podstawą warunkującą rozwój ludzi. Każdy naród ma swoją typową dla rozwoju historycznego kulturę, poziom osiągnięć naukowych oraz kulturę techniczną. Zawiera się w niej język, literatura, rzeźba, malarstwo, poezja, sztuka. W jej duchu wychowywane są przyszłe pokolenia. Ma to ogromne znaczenie na rozwój ogólny oraz zawodowy dzieci, młodzieży i dorosłych. Społeczne uwarunkowania rozwoju wg. F. Znanieckiego można
zaobserwować i na tej podstawie uważa on, że : „każda jednostka ma inne środowisko społeczne i to znowu po części dzięki swoistym warunkom zewnętrznym w jakich się urodziła i wyrosła a poniekąd dzięki swej własnej indywidualności". Wynika z tego że miejsce urodzenia i rozwój jest sprzężony z aktywnością jednostki. Wyznacznikiem mogą stać się również : stosunki społeczne, środowisko społeczno - kulturowe, rodzinne, szkolne, rówieśnicze, pracy zawodowej. Wyznacznikiem uwarunkowań rozwoju pedagogicznego jest m.in. prawo do nauki gwarantowane konstytucyjnie, obowiązek szkolny, różnorodność szkół ponad podstawowych i wyższych, powszechny dostęp do podręczników i pomocy szkolnych, coraz lepiej przygotowana kadra nauczycielska, sieć poradni wychowawczo- zawodowych, sieć szkół specjalnych dla dzieci i młodzieży.
Tego rodzaju zmiany głęboko rzutują na edukację. Coraz więcej młodych ludzi deklaruje chęć dalszej edukacji. Wśród badanych 96% zadeklarowało kontynuację nauki na wyższej uczelni. Młodzi ludzie uważają ze dyplom wyższej uczelni zagwarantuje im lepszą pozycję w świecie pracy. Globalizacja i zmiany na rynku pracy wymuszają zmiany w sposobie zatrudnienia i planowania kariery. Pracę zdobędą ci którzy znają obce języki, mają głębokie hobby i potrafią przystosowywać się do zmian.
Inną cechą charakterystyczna naszych czasów jest większa aktywność zawodowa kobiet. Druga część społeczeństwa nie