W błonie śluzowej tchawicy jest sieć naczyń limfatycznych. skąd limfa odprowadzana jest do węzłów tchawiczych.
OSKRZELA - (bronchi) tchawica dzieli się na 2 oskrzela główne (bronchi principales) : prawe i lewe.
•oskrzele główne prawe - jest krótsze i ma większą średnicę, przebiega bardziej pionowo (częściej wpadają do niego ciała obce). Ponad tym oskrzelem biegnie żyła nieparzysta; "oskrzele główne lewe - jest dłuższe, o mniejszej średnicy, przebiega bardziej poziomo. Nad nim biegnie hik aorty.
Oskrzela budowę mają podobną do tchawicy. Oskrzela dzielą się na oskrzela płatowe (bronchi lobares): •prawe oskrzele na 3; *lewe oskrzele na 2 Te z kolei dzielą się na oskrzela segmentowe (bronchi segmentales). dalej na podsegmentowe (bronchi subsegmentales), oskrzelka (bronchioli). Unaczynienie pochodzi od tętnic podobojczykowych i aort)’ piersiowej, a unerwienie pochodzi od gałęzi nerwów błędnych (pni współczulnych). PŁUCA - (pulmones)są narządem parzystym. Płuco prawe i lewe wypełnia klatkę piersiową razem z innymi narządami nieparzystymi. (np. serce). Płuco mieści się w jamie surowiczej wyodrębnionej w klatce piersiowej.
W phicu wyróżniamy.
1) podstawę phica - (basis)kształtem dopasowuje się do przepony, skierowana jest ku przeponie. Phico prawe poprzez przeponę graniczy z prawym płatem wątroby, natomiast podstawa płuca lewego graniczy z lewym płatem wątroby, dnem żołądka i śledzioną
2) szczyt płuca (apex)leżący częściowo w obrębie szyi - kieruje się w str. dołu nadobojczykowego większego i wystaje ok. 3 cm ponad obojczykiem.
3) 3 powierzchnie: *żebrowa - (facies costalis)jest największą powierz skierowaną do ściany klatki piersiowej; ••przyśrodkowa - (facies medialis) zwana śródpiersiem. Jest wklęsła z powodu sąsiedztwa z sercem. Na powierz tej wyróżniamy od tyhi część kręgową, po środku część śródpiersiowąoraz po str. lewej wycisk sercowy(impressio cardiaca). W części śródpiersiowej znajduje się wnęka płucna - (hilus pulmonis) zagłębienie, w którym leży oskrzele, tęmica płucna, żyły płucne, naczynia limfatyczne oraz nerwy. Elementy te otoczone są opłucną i tworzą korzeń płucny (radix pulmonis); •••przeponowa - (facies diaphragmatica) zwana podstawą. Oprócz tego pomiędzy płatami płuc znajdują się powierzchnie międzypłatowe. Pomiędzy powierzch przeponową, przyśrodkową żebrową znajdują się brzegi płucne (np. w brzegu przednim). W obrębie phica lewego jest wcięcie sercowe.
Płuca dzielą się na płaty. W płucu prawym występ. 3 płaty (lobi): *gómy. dolny, środkowe - są one oddzielone szczelinami skośną i poziomą W płucu lewym wyróżniamy 2 płaty: *górny i dolny - oddzielone szczeliną skośną. Płaty phic dzielą się na segmenty. W obu płucach jest ich po 10. każdy segment posiada własne oskrzele. Płuca pokryte są opłucną. Jest to błona surowicza składająca się z 2 blaszek zwanych: •ophiaią ścienną (pokrywa ścianę klatki piersiowej); ••opłucnąpłucną (przylega ściśle do phica). Pomiędzy tymi blaszkami jest przestrzeń zwana jamą opłucną w której występ minimalna ilość płynu zmniejszająca tarcie podczas oddechu i gwarantuje wilgotność opłucnej. Opłucna w niektórych miejscach tworzy zachyłki opłucne. Sątotzw. przestrzenie dopełniające wykorzystywane podczas wdechu, gdy phico rozszerza się. Opłucna ścienna przechodzi w opłucną płucną dookoła wnęki, phica wytwarzając więzadło płucne, które gwarantuje odpowiednie ułożenie płuca przy wdechu. Unerwienie opłucnej płucnej charakteryzuje się brakiem włókien bólowych, natomiast opłucna ściernią jest silnie unerwiona czuciowo przez nerwy międzyżebrowe, przez nerw przepony i nerwy błędne.
ŚRÓDPIKRS1E - to ograniczona przestrzeń: *od przodu mostkiem. ♦od tyhi kręgosłupem piersiowym, *z boków opłucną śródpiersiową która pokrywa powierzcli przyśrodkowe phic. Śródpiersie dzielimy na przednie i tylne. W śródpiersiu przednim leży grasica, żyła główna górna i dolna, aorta wstępującą hik aorty. A także nerwy przeponowe oraz serce z workiem osierdziowym. W śródpiersiu tylnym leży tchawicą przełyk, nerwy błędne, żyła nieparzysta, przewód piersiowy, nerwy trzewne. W śródpiersiu znajdują się węzły chłonne zwane węzłami śródpiersiowymi przednimi i tylnymi
Układ narządów krążenia obejmuje ukł krwionośny i chłonny.
UKL,KRW1QJNQŚM -jest ukł zamkniętym. Składa się z serca i naczyń krwionośnych (tętnic, żył. naczyń włosowatych).
SERCE - (cor) to mięśniowy narząd układu krążenią Ma kształt nierównego stożka. Wielkość serca porównywalna jest do wielkości prawej dłoni zaciśniętej w pięść. Waga serca u kobiety wynosi 230 - 280 gram. u mężczyzny od 280 - 340 gr. Położone jest w przednim śródpiersiu zawieszone na naczyniach wielkich krwionośnych. Od przodu przylega do mostka i żeber, z boków do płuc. z dołu do przepony, z tyłu graniczy z przełykiem.
W sercu wyróżniamy: •podstawę (basis cordis), gdzie znajdują się przedsionki i duże naczynia wchodzące i wychodzące z sercą zwrócona ku górze; "koniuszek serca - (apex cordis) skierowany ku dołowi; •powierzchnię mostkowo - żebrową; ♦♦powierz płucną *powierz przeponową; "prawy brzeg sercą Na zew serca uwydacznia się jego wewnętrzny podział w postaci bruzd (wieńcowej, międzykomorowej, przedniej i tylnej) Wewnątrz serce podzielone jest na 4 jamy: •przedsionek (atrium) prawy i lewy - oddzielone