6480

ograniczajś sili gŚŚwnie do dzieci i mśodzieśy (jednostek w tzw. wieku wychowawczym).

W środowiskowych badaniach pedagogicznych uwaga badacza mośe byś skupiona na sytuacje typowe jak i jednostkowe. Dla badania sytuacji jednostkowych stosuje siś charakterystykś indywidualnś (stosowana przez Pestalozziego juś w roku 1778). Do badania sytuacji typowych odnosi siś obserwacja uczestniczśca. Polega ona na bezpośrednim udziale badacza w grupie, bezpośrednim poznaniu grupy, na ŚcisŚej rejestracji zmian i reakcji wywośanych zamierzonym dziaśaniem.

KaŚdy proces badawczy wymaga postawienia jasnego problemu badawczego, obrania sposobu jego rozwiśzywania czyli odpowiedzi na pytanie jakś metodś ten problem bśdzie badany.

Tak wiśc miano metody nosi szereg czynności zmierzajścych do rozwiśzania problemu badawczego i osiśgniścia zamierzonego w badaniach celu.

Technika badaś to natomiast sposoby pozyskiwania materiaŚŚw stanowiścych podstawś analizy.

Do najczściej stosowanych technik w Środowiskowych badaniach pedagogicznych naleŚŚ:

obserwacja, ankieta, wywiad,

badanie dokumentśw.

Obserwacja to technika poznawania sytuacji i procesśw wychowawczych polegajśca na celowym gromadzeniu spostrześeś w toku zorganizowanych czynności. Jej celem nie jest kierowanie określonymi zjawiskami lecz ich obserwacja.

Wyrśniamy 2 rodzaje obserwacji:

planowa, posśuguje siś ona rśnymi narzśdziami dla rejestracji zaobserwowanych faktśw,

swobodna, stanowiśca ogślne poznawanie Środowiska. Jest to tzw. obserwacja wstśpna, po ktśrej nastśpuje obserwacja systematyczna oparta na przygotowanym planie gromadzenia spostrześeś.

Ankieta to sposśb zbierania informacji oparty na kwestionariuszu. Wypowiedzi zawarte w kwestionariuszu sś subiektywnym punktem widzenia badanych osśb. Jest to najstarsza technika badania Środowiska. Jednocześnie ankieta jest nadal najczściej stosowanym narzśdziem badawczym.

Wywiad to rodzaj rozbudowanej i szczegśowej obserwacji. Wyrśniamy dwa rodzaje wywiadu: ukryty i jawny. Wywiad ukryty charakteryzuje siś tym, Śe badajŚcy nie wyjawia celu rozmowy liczśc na bezpośredniość i spontaniczność wypowiedzi. W wywiadzie jawnym rozmśwca zna cel rozmowy i nierzadko wie gdzie trafić uzyskane od niego informacje. Wywiad zawsze opiera siś na kwestionariuszu. To gaśnie on kreśli ramy badania. Waśne jest aby pytania w nim zawarte byśy Śatwe do zrozumienia dla rozmśwcy i jednocześnie precyzyjne.

Badanie dokumentśw jest zazwyczaj dopeśnieniem wywiadu i obserwacji. Do najczściej spotykanych dokumentśw naleŚŚ dokumenty statystyczne. IlustrujŚ one badane zjawisko od strony ilościowej. Obok nich wykorzystać mośna rśwnieś takie dokumenty jak sprawozdania z urzśdśw czy instytucji, miejsco^ prasś, kroniki itp.