chowaniu mówi się głownie w odniesieniu do dzieci i młodzieży, a więc jednostek nie w pełni samodzielnych, które w jego rezultacie mają zostać przygotowane do życia jako przyszłe osoby dorosłe. Wychowanie jest, więc rozumiane jako przygotowanie do dorosłości.
Czym jest, więc edukacja dorosłych? Otóż oświatę dorosłych można określać rozmaicie: zastępuje ona kształcenie początkowe lub zawodowe wielu ludzi, którzy nie uzyskali dostatecznego wykształcenia, przedłuża kształcenie i pomaga w sprostaniu nowym wymaganiom stawianym przez środowisko; doskonali wiedzę i umiejętności tych, którzy osiągnęli stosunkowo wysoki poziom wykształcenia; otwiera przed wszystkimi ludźmi drogi indywidualnego rozwoju. Oświata dorosłych oznacza kompleks zorganizowanych działań oświatowych, formalnych lub innych, mających na celu kontynuację lub uzupełnianie wykształcenia w szkołach, uczelniach i uniwersytetach, a także naukę praktyczną, dzięki czemu osoby, uznawane za dorosłe przez społeczeństwo, do którego należą, rozwijają swoje zdolności, wzbogacają wiedze, doskonalą swoje techniczne i zawodowe kwalifikacje lub zdobywają nowy zawód, zmieniają swoje postawy i zachowania w zakresie wszechstronnego kształcenia osobowości oraz uczestnictwa w zrównoważonym i niezależnym rozwoju społecznym, ekonomicznym i kulturalnym1. W trakcie kształcenia uczniowie szkół dla dorosłych zdobywają nowe wiadomości, rozwijają swe zainteresowania intelektualne, doskonalą osobowość. Dzięki uzyskaniu wykształcenia podnosi się jakość ich pracy, zmniejsza się liczba błędów i awarii, pracują wydajniej, wykonują bardziej skomplikowane czynności, nie uchylają się od odpowiedzialnych zadań, łatwiej opanowują różne nowe rodzaje pracy. Absolwenci szkół są bardziej zdyscyplinowani, zwiększa się stopień ich społecznej inicjatywy, wzrasta świadomość, doskonali postawa moralna. Tak, więc korzyści wartości są wielostronne i rozległe. Edukacja dorosłych zmierza do modyfikowania warunków rozwoju psychicznego jednostki dorosłej. Jest wspomaganiem tego rozwoju przez wyzwalanie jej własnych sił rozwojowych, ukazywanie nie zawsze przez nią uświadomionych jej własnych możliwości, rozwijanie w bezpośrednim środowisku warunków wielostronnej, korzystnej aktywności edukacyjnej, a także jest kompensowaniem psychofizycznych deficytów rozwojowych, korygowaniem i usuwaniem zaburzeń procesu rozwojowego, a w przypadku stanów patologicznych ( psychicznych i społecznych) żmudnym odbudowywaniem poprzez resocjalizację psychoterapię zdolności normalnego zaspokojenia wszystkich podstawowych potrzeb ludzkich oraz instruktywnego funkcjonowania w społeczeństwie. Ujmowana z tej perspektywy oświata dorosłych, będąc zorganizowanym przez społe-
2
Rccommcndations the Development of Adult Education. Adoptcd by thc General Confcrcnce at its Nineteenth Session. UNESCO. Nairobi 26.11.1976.