Na jednostkę oddziałują poszczególnych grup przyjmujące różne formy;
- system kar i nagród,
- oczekiwania związane z pełnieniem ról społecznych
- czynniki prowadzące do identyfikowania się z grupą społeczną.
Na jednostkę najbardziej oddziałuje najbliższe otoczenie społeczne za pomocą pewnych standardów systemów wychowawczych. Mają one na celu ukształtowanie mechanizmów regulujących normy poszczególnych grup.
Czynnikami wpływającymi na rozwój jednostki, są również:
- warunki ekonomiczne,
- sposoby wytwarzania środków potrzebnych do zaspokojenia jej potrzeb życiowych i kulturalnych.
Jak wiadomo wszystkie te czynniki wpływają nie tylko na sposób funkcjonowania jednostki w społeczeństwie, ale również na kształtowanie jej osobowości.? Genotyp jest kształtowany przez otoczenie.
Jak wcześniej wspomniano środowisko klasowe jest typem środowiska społecznego. W początkowym okresie nauki klasa stanowi luźnym zbiór jednostek , w której pojawiają się zaczątki procesów społecznych o charakterze integracji i różnicowania. Powstające układy więzi i ról społecznych. Dzięki temu w klasie tworzy się określona sytuacja społeczna. Pozycje poszczególnych uczniów są zróżnicowane. Nauczyciel ma za zadanie wytworzyć dokładny obraz tej sytuacji. Jest to konieczne, jeżeli chce planować i realizować jakąkolwiek pracę wychowawczą i nie dopuścić do tego, żeby procesy społeczne na terenie klasy wymknęły się spod kontroli bowiem może doprowadzić to do niekorzystnych efektów wychowawczych
Brak opanowania może prowadzić do:
- wielu uczniów będzie pozostawać w izolacji
- powstałe w klasie grupki mogą mieć charakter paczek lub klik, w których stosunki wzajemne nie są oparte na założeniach wychowawczych szkoły,
- wyjaśnienie wielu indywidualnych trudności wychowawczych nie będzie możliwe.
Analiza środowiska rodzinnego i analiza klasy szkolnej daje obraz pewnej liczby typowych problemów, które mogą być dla nauczyciela interesujące. Według E. A. PEELA, do takich typowych zagadnień związanych z klasą szkolną należy zaliczyć: