jako nauce a nauczycielom jako jej „wykonawcom” przypada szczególna rola animatora i twórcy nowej strategii wychowywania i życia, przystosowania środowisk wychowawczych do zmieniających się sytuacji, warunków, potrzeb człowieka i przeobrażeń ogólnospołecznych zarówno w Polsce jak i w Europie.
Współczesny nauczyciel- ma wyznaczone poszczególne zadania :
Kulturotwórcze- w zakresie kształtowania ogólnej kultury pedagogicznej społeczeństwa, w tym poszczególnych środowisk wychowawczych: rodziny, grupy społecznej, instytucji i placówek oświatowo - wychowawczych, naukowych, kulturalno - edukacyjnych, zakładów pracy, ośrodków masowej komunikacji, czy też ośrodków czynnego wypoczynku.
Poszukujące- przyczyniające się do odkrywania prawdy wychowawczej tworzenia nowych wartości pedagogicznych oraz doświadczeń edukacyjnych
oraz funkcje wychowawcze :
Analityczne- syntetyzujące poszczególne zagadnienia dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze i organizacyjno-programowe.
Gromadzące-segregujące wiedzę, którą można wykorzystać w poznawaniu osobowości jednostek i struktury pedagogicznej poszczególnych grup wychowawczych.
Diagnozującą i prognozującą rozwój osobowości człowieka w różnych okresach jego życia i różnorodnych warunkach społeczno-ekonomicznych, politycznych, ustrojowych i kulturowych.
Kierującą rozwojem myśli pedagogicznej, tworzeniem jakościowo nowych treści i teorii pedagogicznych sprzyjających postępowi edukacyjnemu oraz wszystkim naukom pedagogicznym, tzw. gałęziom wiedzy pedagogicznej między innymi historii oświaty i wychowania313*.
Narastający w naszym kraju od 1989 roku kryzys społeczno- gospodarczy, polityczny, moralny i kulturowy wywarł dominujący wpływ na powstanie różnorodnych dewiacji wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. W związku z tym przed pedagogami wyłoniły się nowe zadania i podstawowe funkcje edukacyjne.
Ich naczelnym zadaniem w okresie realizacji reformy gospodarczej,
społeczno-politycznej i demokratycznej życia w III RP jest przede wszystkim przewartościowanie świadomości ekonomicznej, społeczno-moralnej, ideowej i kulturowej a także narodowej młodego pokolenia oraz dorosłych. Czynić to może edukacja społeczno-moralna w środowisku rodzinnym, szkolnym, pozaszkolnym oraz równoległe wychowanie realizowane w instytucjach oświatowych oraz środkach masowej komunikacji.
Nauczyciele coraz częściej koncentrować się będą na postępowaniu badawczym, zmierzającym do diagnozowania i ustalania zakresu zaspakajania potrzeb człowieka, zwłaszcza edukacyjnych, ekonomicznych, społeczno-wychowawczych i opiekuńczych, występujących od urodzenia aż do późnej starości.
301H. Gąsior:„ Pedagogika jako nauka o wychowaniu człowieka i edukacji ustawicznej w świetle portzeb teraźniejszości". Warszawa 19%