7498

Nauki doskonalą potoczne koncepcje ujawniając istnienie systematycznych związków między zdaniami zawierającymi wiedzę potoczną - dostarczają wskazówek jak zmieniać zwyczajowe sposoby zachowania się aby były bardziej skuteczne w znanych sytuacjach i lepiej dostosowane do sytuacji nowych.

Potoczne przekonania nie są błędne z natury - wręcz przeciwnie: wiełe teorii naukowych ma krótszy żywot niż niejedno przekonanie zdroworozsądkowe.

•    Konflikty między sądami - bodziec rozwoju nauki:

Poprzez wyjaśnianie systematyczne faktów, ustalanie warunków i następstw zdarzeń, ukazywanie związków logicznych między zdaniami nauki usuwają podłoże konfliktów.

•    Wiedzę zdroworozsądkową formułujemy i przekazujemy w języku potocznym:

Terminy mowy potocznej mogą być nieostre - zakres przypuszczalnej wartości zdarł zawierających takie terminy nie jest jednoznacznie ustalony. Terminy te mogą nie posiadać dostatecznego, niezbędnego stopnia dokładności.

Z tMasnośti mowy potocznej wynika, iż nie można łatwo kontrolować eksperymentalnie przekonań zdroworoz sądkowych.

Wiedza naukowa musi przekształcać język potoczny i likwidować jego nieokreśloność.

Trudno wynaleźć teorię, która nie ulegnie zachwianiu wielokrotnie konfrontowana z wynikami starannie przeprowadzonych eksperymentów. Bardziej rozwinięte nauki określają zakres w jakim przewidywania oparte na teorii mogą odchylać się od wyników eksperymentu nie obalając teorii. Teorie naukowe są bardziej narażone na obalenie niż przekonania zdroworozsądkowe, gdyż są bardziej precyzyjne. Łatwiej jest je włączyć do obszernych, jasno formułowanych systemów wyjaśnień.

•    Wiedza zdroworozsądkowa koncentruje się na badaniu wpływu zdarzeń na sprawy mające szczególną wartość dla ludzi:

Teoria naukowa nie ma tak ograniczonego charakteru . Badania muszą dotyczyć zwązków zależności między przedmiotami niezależnie od ich stosunku do ludzkich wartości:

Astrologia - bada położenie planet i gwiazd, aby określić ich wpływ na losy ludzkie.

Astronomia - bada położenie planet i gwiazd nie biorąc pod uwagę losów ludzi.

Jest to tzw. różnica orientacyjna.

Jednak nauka świadomie pomija zewnętrzne walory przedmiotów i twierdzenia naukowe często zdają się mieć nikły związek z wydarzeniami i wartościami żyda codziennego.

Wysoce abstrakcyjny charakter pojęć naukowych i ich pozorne „oddalenie’ od cech przedmiotów z życia codziennego.

Błędne jest przekonanie, że wiedza zdroworozsądkowa nie posługuje się pojęciami abstrakcyjnymi, np.: człowiek jako istota śmiertelna, nieśmiertelna dusza.

•    Główna różnica między pojędami zdroworozsądkowymi a naukowymi:

Pojęcia naukowe charakteryzują wewnętrzne, strukturalne Jasności, przejawiane przez ograniczone klasy przedmiotów w bardzo specjalnych warunkach.

Zdroworozsądkowe przekonania nie poddaje się systematycznej kontroli poprzez konfrontowanie ich z uzyskanymi danymi, tylko po to by uzyskać, określić dokładność i zakres stosowalnośd owych przekonań.

Wnioski naukowe, w przedwieństwe do przekonań zdroworozsądkowych, są rezultatami stosowania metody naukowej.

UWAG ALI!

W nauce nie ma reguł dokonywania odkryć i wynalazków.

Stosowanie metody naukowej nie eliminuje indywidualnej stronniczości lub źródła błędu.

Metoda naukowa nie zapewnia prawdziwości każdemu twierdzeniu, wynikowi uzyskanemu w trakcie badania opartego o zastosowanie tej metody.

Stosowanie metody naukowej to wytrwałe sprawdzanie uzasadnień, dokonywane zgodnie z zasadami, które służą do oceny metod uzyskiwania przesłanek oraz do ustalania siły uzasadniającej tych przesłanek

2/3