39376

jednostek samorządu terytorialnego na zadania własne (przypisane gminom, powiatom i województwom) i zadania zlecone przez administrację rządową do realizacji przez jednostki s.t., z zapewnieniem środków finansowych na ich realizację - podział zadań wynika z ustaw dotyczących samorządu gminnego, powiatowego i województwa, lecz także z przepisów tzw. ustawy kompetencyjnej z 16 maja 1990 r.; 2) samodzielności ekonomicznej jednostek s.t. - wyrażają się w przyznaniu s.t. prawa własności do wyodrębnionych składników majątkowych mienia państwowego; 3) wyróżniania na każdym szczeblu s.Ł organów stanowiących (rad), pochodzących z wyborów i pełniących rolę organów przedstawicielskich oraz organów wykonawczych: wójt (burmistrz lub prezydent miasta) lub w postaci zarządu, któremu przewodniczy odpowiednio: starosta powiatu lub marszałek województwa, pełniących rolę organów administracji samorządowej; 4) odrębności gospodarki finansowej jednostek s.t. od gospodarki finansowej organów państwowych, pozostającej jednak w silnej zależności od pomocy finansowej państwa; 5) możliwości tworzenia związków międzykomunalnych dla wspólnej realizacji zadań; 6) powierzenia nadzoru nad jednostkami s.t. tym samym organom - Prezesowi Rady Ministrów, wojewodom i w zakresie spraw finansowych regionalnym izbom obrachunkowym - i sprawowaniu go z punktu widzenia kiyterium legalności, a w zakresie spraw budżetowych także z punktu widzenia celowości, gospodarności i rzetelności; 7) przyznania jednostkom s.t. prawa stanowienia przepisów powszeclinie obowiązujących na obszarze działania tych jednostek w sprawach wymienionych w ustawach dotyczących tych jednostek.

W sposób prawnie jednolity uregulowana jest gospodarka finansowa jednostek s.t., mimo iż przepisy prawne dotyczące tej kwestii są zawarte w wielu ustawach. Podstawowe znaczenie ma w tym względzie ustawa o finansach publicznych oraz ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Podstawę gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego stanowi uchwala budżetowa organu stanowiącego tej jednostki. Obejmuje ona dochody i wydatki budżetowe jednostki s.t. oraz tworzone na tym szczeblu fundusze celowe. Dochody budżetowe jednostek s.t. pochodzą z: 1) dochodów własnych (podatków i opłat lokalnych, wpłat jednostek organizacyjnych, odsetek bankowych, przychodów z majątku, udziałów w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa); 2) subwencji ogólnej; 3) dotacji celowej; 4) innych dochodów.

Natomiast wydatki budżetów jednostek s.t. są przeznaczane na realizację zadań określonych w ustawach, a w szczególności na: 1) zadania własne; 2) zadania zlecone; 3) zadania przejęte do realizacji na podstawie umowy lub porozumienia; 4) zadania realizowane wspólnie; 5) pomoc rzeczową i finansową dla innych jednostek s.t.

Deficyt budżetu jednostki s.t. może być pokryty przychodami pochodzącymi z: 1) sprzedaży papierów wartościowych emitowanych przez jednostkę s.t.; 2) kredytów bankowych; 3) pożyczek; 4) prywatyzacji majątku jednostki s.t.; 5) nadwyżki budżetu jednostki s.t. z lat ubiegłych.

W budżecie jednostki s.L mogą być tworzone rezerwy celowe i rezerwa ogólna. Jednostki s.t. mogą udzielać dotacji przedmiotowych dla zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych, a także dotacji podmiotowych, lecz tylko dla imiennie określonych podmiotów publicznych i tylko na cele publiczne związane z realizacją zadań określonego stopnia samorządu.

Budżet jednostki s.t. uchwala organ stanowiący jednostki (rada), natomiast jego wykonanie należy do organów wykonawczych tej jednostki. Kasowe wykonanie budżetu należy do banku wybranego dowolnie przez jednostkę s.t. Natomiast kontrolę nad gospodarką budżetową jednostek s.t. sprawują regionalne izby obrachunkowe. Dotyczy ona także stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych.