3938

warunkom badania, niewłaściwego stosunku do badań, itp. (9) 4. definicja niedorozwoju umysłowego nie zawiera żadnej informacji, iż jest on nieodwracalny (9). 5. gdy uzyskany profil jest bardzo zróżnicowany pod względem wyników uzyskanych w poszczególnych testach, to należy podać raczej silne i słabe funkcje, niż I.I. w skali pełnej, bowiem one bardziej odzwierciedlają zdolność uczenia się jednostki. Jeśli jest znaczna różnica między LI. w skali słownej i wykonawczej, to uzyskany I.I. w skali pełnej może wprowadzić w błąd (1, s.40). Badania powinny wykazać posiadane zdolności i umiejętności, które stanowią silną stronę funkcjonowania intelektualnego, oraz te, istotnie odbiegające od poziomu ogólnego funkcjonowania, czyli słabe, ponadto należy podać, w zakresie których z mierzonych zdolności badany wymaga pomocy i wsparcia.

B. Nie można rozpoznać niedorozwoju umysłowego, mimo uzyskanego ilorazu inteligencji, wahającego się zależnie od zastosowanej skali inteligencji w granicach poniżej 68 - 73 lub 70 -75, gdy nie ujawni się jednocześnie współwystępujących ograniczeń w stosunku do wieku życia i środowiska społeczno - kulturalnego w zakresie dwóch lub więcej spośród takich umiejętności przystosowawczych, jak: porozumiewanie się (1), samoobsługa (2), tryb życia domowego (3), uspołecznienie (4), korzystanie z dóbr społeczno - kulturalnych (5), samodzielność (6), troska o zdrowie i bezpieczeństwo (7), umiejętności szkolne (8), organizowanie czasu wolnego (9) i pracy (10). 1. Porozumiewanie się, to umiejętność przekazywania informacji w sposób werbalny i niewerbalny, to rozumienie i wykonywanie próśb i poleceń. 2. Samoobsługa, to umiejętność realizowania potrzeb fizjologicznych, zaspokojenie głodu, umiejętność ubrania się, troska o higienę osobistą i wygląd zewnętrzny. 3. Tryb życia domowego, to umiejętność funkcjonowania w domu, umiejętność prowadzenia domu, troska o ubiór, własność osobistą, o bezpieczeństwo domowe, to umiejętność przygotowania posiłków, planowania wydatków, robienia zakupów, właściwe zachowanie się w domu i bliskim sąsiedztwie, to informowanie innych o własnych potrzebach i decyzjach. 4. Uspołecznienie, to umiejętność nawiązywania wzajemnych kontaktów społecznych, ich inicjowanie i podtrzymywanie, to nawiązywanie i utrzymywanie więzów przyjaźni, to rozpoznawanie uczuć innych osób, to kontrola własnego zachowania, to radzenie sobie z wymogami stawianymi przez innych, to umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji, to przestrzeganie norm społeczno - moralnych, to rozumienie co to jest przyzwoitość i uczciwość. 5. Korzystanie z dóbr społeczno - kulturalnych, to umiejętność korzystania ze środków transportu, z usług krawca, szewca, stomatologa, lekarza ogólnego i specjalisty, to umiejętność korzystania z usług różnego rodzaju sklepów, magazynów, ze szkoły, z kościoła, z biblioteki, teatru, kina, muzeum i innych placówek kulturalnych, z ośrodków rekreacji, z parków, itp. Należy tu uwzględnić również te umiejętności, które warunkują właściwe zachowanie się, informowanie innych o swoich decyzjach i potrzebach, oraz poprawne interakcje społeczne. 6. Samodzielność - to umiejętność podejmowania decyzji, inicjowanie działań stosownych do sytuacji, warunków, planu działania i własnych zainteresowań, to przestrzeganie ustalonego planu działania, to umiejętność wykonywania koniecznych, niezbędnych zadań, to umiejętność rozwiązywania problemów w znanych i nowych sytuacjach, to poszukiwanie pomocy, gdy istnieje taka potrzeba, to umiejętność słusznej obrony swoich praw. 7. Zdrowie i bezpieczeństwo - to umiejętności związane z troską o własne zdrowie, w tym właściwe odżywianie się, rozpoznawanie u siebie objawów choroby, leczenie się, zapobieganie, w tym okresowa kontrola stanu zdrowia, znajomość zasad pierwszej pomocy, przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa oraz przyzwyczajenia i nawyki prozdrowotne. 8. Umiejętności szkolne, to zdolności poznawcze i umiejętności nabywane w toku nauki szkolnej, które mają duże życiowe znaczenie, jak umiejętność czytania, pisania, liczenia, podstawowe umiejętności dotyczące otaczającego świata, zdrowia, spraw wiążących się z płcią, wiadomości z geografii i nauk społecznych. Nie chodzi tu o zasób wiedzy mierzony ilością ukończonych klas, ale o zasób tych umiejętności nabytych w szkole, które umożliwiają samodzielne funkcjonowanie w życiu codziennym. 9. Czas wolny - to umiejętność wykorzystania wolnego czasu stosownie do swoich zainteresowań, wieku życia i norm kulturowych. Zachowanie się w czasie wolnym, jak też