100255

1. Powstanie, zgaśnięcie i realizacja zastawu.

Powstanie zastawu: zastaw powstawał przede wszystkim a) z woli osób zainteresowanych, przez prywatna i nieformalna liniowe pomiędzy zastawcą a zastawnikiem Innym sposobem ustanawiania zastawu był b> zastaw ..ustanawiany milcząco” - bez 2adnych umów. oraz c) zastaw' sadowy, dla celów egzekucyjnych.

Zgaśnięcie zastawu: zastaw gasł gdy spebiił swoje zadanie - a) przez zapłatę czy zaspokojenie wierzyciela z zastawu. Zaspokojenie musiało być całkowite - zastaw zabezpieczał niepodzielnie całość należności, b) gdy zastawnik zrzekł się swojego prawa, a także c) gdy wierzyciel nabył tzecz zastawioną na własność oraz di gdy rzecz ta uległa zniszczenia

Realizacja zastawu: a) przy zastawie ręcznym (pignus) zastawnik miał rzecz obciążoną od samego początku w swoim władaniu, korzystał z interdyktów posesoryjnych; b) przy hipotece niezaspokojony wierzyciel musiał najpierw uzyskać władanie rzeczą obciążoną.

Zarówno przy zastawie ręcznym (od cliwili ustanowienia zastawu) jak i umownym (od chwili zwłoki dłużnika), każdemu wierzycielowi zastawnemu przysługiwało specjalne powództwo o wydanie rzeczy obciążonej - yindicatiopignoris.

Przy hipotece w^r przypadku wielości zastawów obowiązywała zasada: ..kto pierwszy co do czasu ten lepszy co do prawa” (prior lempore, potior iure) - najlepsze stanowisko miał tutaj zastawnik, dla którego najwcześniej ustanowiono prawo zastawu.

Iiuiyin sposobem realizacji zastawu były też umowy dodawane przy ustanawianiu zastawu: pac tum de

yendendo. aniicliresis. lex commissoria.