• 47. praeseriptio fon — zarzut niewłaściwości sądu. przypisany sąd. zarządzenie sali sadowy.- domniemanie prawne
A. 4*. actor sequilur forum rri — powód idzie na forum pozwanego (do sadu), powód musi zanieść tam
powództwo gdzie mieszka pozwany dla powoda sadem właściwym jest sad miejsca zamieszkania pozwanego
49. formula processus — formuła procesu
• 50. Ecdesia vivil iege Romana - Kościół Żyje (posługuje się) prawem rzymskim
• 51. rausae spiritnales — sprawy duchowe, wiary
• 52. causae saecularcs — sprawy świeckie
53.Nrmincm cap(ivabimus nisi iure v ictum — Nikogo nie więzimy, o ile go prawem nie przekonamy (przywilej nietykalności osobistej nadany szlachcie przez Władysława Jagiełłę)
Teoria prawa i cześć ogólna prawa cywilnego
M. Je&«Mfaet» - t" mmr **r~*“n* rsfmr rwifi~j - >i m ■ » h i A .55. Iex plus qaam perfecta — to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (kamą) oraz sankcją nieważności A' 56. lei minus quam perfecta - to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (kamą)
57. les im perfecta — norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji r 58. Praeter legesn — obok ustawy - o działaniu nie stojącym w sprzeczności z prawem, ale i nie przewidzianym w prawie, poza prawem 59. contra legem — wbrew usuwie V_ • 60. iuita legem — zgodnie z ustawą, zwyczaje zgodne z prawem
61. Ratio legis — cel usuwy, racja prawna, uzasadnienie ustawowe
62. nbi radem legis ratio, ibł eadem dLspositio — gdzie ten sam cel. Urn także takie samo uregulowanie (Uka sama dyspozycja ustawy), w takich samych okolicznościach rulcZy stosować takie same rozwiązania prawne
63. Per analogiam — przez podobieństwo, analogię
V- 64. Analogia legis — wnioskowanie z usuwy, wnioskowanie poprzez ustalanie konsekwencji prawnych faktu, który nie jest jeszcze szczegółowo uregulowany w prawie
65. Analogia iuris — wnioskowanie z całego systemu prawa, wnioskowanie poprzez zastosowanie do stanu rzeczy, analogia prawa nie uregulowanego w prawie regulacji dotyczącej podobnego stanu (w prawic cywilnym)
66. a contrario — z przpriwieństwa,^wychodząc) z przeciwnego (założenia), przeciwnie, przeciwnym
67. praesumptio faetl — domniemanie faktyczne, relacja opiera się na przyjęciu prawdopodobieństwa wynikającego z doświadczenia Życiowego; na podstawie
pewnych faktów o innych, np. domniemywa się. Ze po deszczu jezdnia jest śliska
6*. Praesumptio iuris tantum — domniemanie wyłącznie prawne, czyli usuwalnc. - moZna je obalić dowodem przeciwnym - np domniemanie niewinności, domniemanie dobrej wiary, domniemanie ojcostwa w małżeństwie
69. praesumptio iuris ac de iure — domniemanie prawne niewzruszalne - nic można go obalić dowodem przeciwnym, obecnie w polskim prawic występują wyjątkowo - np domniemanie znajomości danych wpisanych doKRS
70. Lei generalis — ustawa ogólna
71. Lei spcclalis — ustawa specjalna, przepis szczególny
i/-* 72. Lei retro non agit — ustawa (prawo) nie działa wstecz
* 73. desuetudo — wygaśnięcie ustawy przez nieużywanie; zaprzestanie.
74. lei posterior dr rogal legi priori — prawo ustanowione później (pochodzące z aktów prawnych o tej samej mocy, np. z dwóch ustaw i tym samym stopniu szczegółowości) należy stosować przed prawem ustanowionym . wcześniej._.
/5. lei posterior generalis non derogat legi priori speciali — przepis ogólny późniejszy nie uchyla przepisu wcześniejszego szczególnego Jedna z dyrektyw derogacyjnych stosowanych przy wykładni przepisów 76. lei specialis derogat legi generali — prawo o większym stopniu szczegółowości (pochodzące z aktów prawnych o tej samej mocy, np z dwóch ustaw, obowiązujące w tym samym czasie) należy stosować przed prawem ogólniejszym
J-' 77. de Iege lata — o ustawie obowiązującej.
7*. de Iege fereuda — o ustawie, która ma być uchwalona,
79. erga om net — wobec wszystkich, prawofnocma skuteczne wobec podmiotów trzecich, np prawa rzeczowe
50. inler partej — między stronami, np. zobowiązania z umów
51. da mibi fartom, dabotibi im — daj mi fakt dam ci prawo, udowodnij fakt a ja ci wskażę prawo (a przyznani d rację, a wymierzę sprawiedliwość)
82. iura novit curia — sąd (urząd) zna prawo
• 83. sensu stricto - w ścisłym znaczeniu 84. sensu largo — w szerokim znaczeniu
2