80531

Właściwość sądu: Sądem \Maściwym był sąd pozwanego-wyjątki: spod sądownictwa miejskiego i wiejskiego wyłączono sprawy podpalenia i zgwałcenia (statuty kazimierzowskie) -> miało to uniemożliwić winnym chłopom i mieszczanom uchylenie się od rozprawy; XV w. (na żądanie szlachty) w razie zranienia/zabójstwa szlachcica przez mieszczanina obwiniony odpowiadał przed sądem królewskim (ale przy udziale asesorów - mieszczan i wg prawa danego miasta).

Skarga i pozew: Proces skargowy rozpoczynał się skargą powoda (żałobą) wniesioną przed sędziego. Jeżeli obżałowany był w sądzie to sędzia mógł od razu wszcząć sprawę, jeżeli go nie było to sędzia nakazywał pozwanie go. POZEW -formalne wezwanie strony na rozprawę; początkowo ustnie komornik (pozew uprzywilejowany dot. osób z prawem nieodpowiednim - komornik miał pierścień lub pieczęć \Madcy). TERMIN (ROK) - zawsze wyznaczony w pozwie; wtedy pozwany ma się stawić w sądzie. Szczegółowo ustalano liczbę terminów dla każdego sądu oraz możliwość odroczenia sprawy (DYLACJI - przesunięcie na następny termin). Rozprawa: Powód przedstawiał żądanie skargi (wg pozwu), a pozwany na rozkaz sędziego wyjaśniał swoje stanowisko (odpór). Jeżeli pozwany uznał żądanie pozwu to sąd wydawał wyrok zgodny z tym żądaniem bez badania sprawy. W przeciwnym wypadku, przez odpowiedź pozwanego następowało wdanie się w spór (lltis contestatio). Jeżeli pozwany nie zasłonił się ekscepcją, to sąd ustalał następny termin na przedstawienie dowodów. EKSCEPCJE którymi mógł zasłonić się pozwany (wg statutów Kazimierza Wielkiego): ekscepcje peremptoryjne -powodowały oddalenie pozwu (m.in. przedawnienia, fatalia iuris [jeżeli powód nie popierał pozwu przez rok i 6 tygodni to oznaczało, że nie przywiązywał do niego wagi i pozew oddalano]); ekscepcje dylatoryjne - powodowały odroczenie sprawy (np. bo niewłaściwy sąd ze względu na stan pozwanego; wystąpienie bez asysty pana/męża/opiekuna).

Środki dowodowe: PRZYSIĘGA - stanowiła dowód samodzielny bo w jej rocie krótkie oświadczenie dot. danej sprawy: przysięga oczyszczająca: oczyszczał się nią obwiniony, przysięga oskarżająca, rota przysięgi: ustalana dla każdej sprawy; WSPÓŁPRZYSIĘŹNICY, ORDALIA - sądy boże, WSTECZ-wtej sprawie zapadł już wyrok lub została dokonana jakaś czynność sądowa w innym sądzie - sędzia wysyłał urzędowego posłańca (komornika) do tamtego sądu po informacje. ŚWIADKOWIE Środki odwoławcze od wyroku: REMISJA - sąd podejmował decyzję o przekazaniu sprawy sądowi wyższemu; NAGANA SĘDZIEGO- strona niezadowolona z wyroku pozywała sędziego o to. iż sądził niesprawiedliwie. Musiała to zrobić natychmiast po zapadnięciu wyroku, inaczej traciła to prawo. Sędzia naganiony musiał się wstrzymać od sądzenia w ogóle. Rozpoczynał się nowy proces, w którym bliższość dowodu przysługiwała sędziemu; nagany sędziów chciano ograniczyć, bo dezorganizowały działalność sądów -> wprowadzono przepis, że naganiający musiał złożyć zakład zwany KOCZEM (futra, pieniądze); w razie przegrania sprawy naganiający tracił go

Celem EGZEKUCJI OSOBISTEJ: wywarcie presji na stronę pokonaną w procesie i zmuszenie jej do wykonania wyroku. Przedmiotem egzekucji: osoba dłużnika EGZEKUCJA MAJĄTKOWA: PoczątkowD skierowana przeciw ruchomościom, jak nie starczyło to egzekucja na dobrach nieruchomych, potem egzekucja przeciw osobie dłużnika.

Proces o zbiegłych poddanych- proces specjalny o zbiegłych chłopów poddanych i niewolnych_