102541

Przegub krzyżakowy

Przegub krzyżakowy jest przegubem prostym, ponieważ prędkość kątowa wału napędzanego zmienia się mimo stałej wartości prędkości kątowej wału napędzającego.

Aby zmiany prędkości kątowej wywołane pracą przegubu krzyżakowego nie przenosiły się na inne zespoły, wały napędowe wyposaża się w dwa przeguby, na obydwu ich końcach, przy czym widełki przegubów ustawia się w ten sposób, by zmiany wywołane pracą jednego przegubu były kompensowane przez drugi przegub. Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

widełki obu przegubów związane z wałem muszą leżeć w tej samej płaszczyźnie;

- kąty załamania obydwu przegubów muszą być równe.

Wówczas wał napędowy obraca się ze zmienną prędkością, ale znajdujący się za drugim przegubem wałek napędzający przekładnię główną obraca się już z taką samą prędkością, jak wałek główny skrzynki biegów, napędzający pierwszy przegub.

Możliwość skompensowania nierównobieżności wałów przez zastosowanie dwóch takich samych przegubów odpowiednio ustawionych wykorzystano przy konstruowaniu przegubu homokinetycznego (równobieżnego), stanowiącego połączenie dwócłi prostych przegubów krzyżakowych - czyli tzw. przegubu dwukrzyżakowego.

Wewnętrzne widełki przegubu stanowią tu jedną część, spełniającą jednocześnie zadanie skróconego do minimum wału pośredniego. Jednakowe kąty załamania na obydwu krzyżakach, niezależnie od wartości całkowitego kąta załamania przegubu, uzyskano przez zastosowanie elementów środkujących przegub - czopów zakończonych współpracującymi ze sobą kulistymi powierzchniami - zewnętrzną i wewnętrzną.