102974

Współczesny kult niedźwiedzia

Postać niedźwiedzia przejawia się przez systemy mityczne bardzo wielu współczesnych knhur. Jako, że jest to zwierzę bardzo podobne do człowieka (podobieństwo łapy niedźwiedzia i stopy ludzkiej, częste stawanie na 2 łapach) uznaje się, że posiada ono duszę, oraz iż jest „bratem", „kuzynem", odpowiednikiem człowieka w świecie natury. Mieszkańcy Syberii uważają np., że głos niedźwiedzia przypomina głos człowieka.

Częste są mity o małżeństwie niedźwiedzicy z myśliwym, lub o zgwałceniu przez niedźwiedzia zabłąkanej kobiety. Często widzi się w nim gospodarza lasu. Pana Dzikiej Zwierzyny, od którego zależy powodzenie na łowach.

Uważa się go za mediatora pomiędzy kulturą i naturą, a także jako pośrednika między Niebem a Ziemią Jako zwierze kosmiczne bytuje na niebie w postaci gwiazdozbioru (konstelacja Wielkiej Niedźwiedzicy pochodzi z paleolitycznego okresu łowieckiego).

Ślady niedźwiedzia z okresu paleolitu pochodzą z kultury mustierskiej i dotyczą niedźwiedzia jaskiniowego, natomiast rysunki i figurki z okresu oryiuackiego i magdaleńskiego przedstawiają tuedźwiedzia brunatnego Najbardziej spektakularne znalezisko dotyczy jaskini Montespan we Francji z okresu magdaleńskiego, gdzie znaleziono między innymi figurkę niedźwiedzia o rozmiarach 1. Im x 60cm w pozycji Sfinksa. Najprawdopodobniej była ona przedmiotem zabiegów magicznych, obtańcowywano ją ostrzeliwano bądź kłuto oszczepami.

Rysunki z jaskiń pirenejskich i francuskich przedstawiają postacie ludzkie tańczące nad niedźwiedziem, wiele jest też przedstawień, które utożsamiają tuedźwiedzia z Panem Dzikiej Zwierzyny, przykładem jaskitua w Les Trois Freres, gdzie pod wizerunkiem Wielkiego Czarownika umieszczono niedźwiedzią z którego pyska wychodzą smugi wyobrażające najprawdopodobniej krew/siłę życiową

Badacze zwracają uwagę na fakt szczególnego obchodzetua się z czaszką i kośćmi długimi tych zwierząt. Najbardziej spektakularny przykład to czaszka niedźwiedzia ustawiona na głazie pośrodku galerii malowideł Chauvet, otoczona przez 30 innych czaszek niedźwiedzich. Podobne przykład)' pochodzą także z Polski (jaskinia Połom pod Złotoryją). Takie traktowanie tuedźwiedzia wynika ze szczególnego związku między myśliwym a upolowaną zwierzyną. Zabicie zwierzęcia jakim jest niedźwiedź nie jest działaniem dla przyjemności, jest koniecznością powoduje że życie zwierzęcia jest równoznaczne życiu ludzkiemu. Pan Dzikiej Zwierzyny zgadza się na zabicie swego podopiecznego, pod warunkiem, że jest to niezbędne do przeżycia i że pożywienie się nie zmarnuje. Nie wobto także łamać kości długich upolowanych zwierząt, gdyż tam mieści się potencjał życiowy.

Często uważa się również, iż cykl życiowy niedźwiedzia wyznacza cykl kosmiczny, dzielono też rok na podstawie aktywności życiowej tuedźwiedzia.

Święto Niedźwiedzia wchodzi w skład obrzędowości współczesnych społeczności plemiennych Eurazji Jest to cykl rytuałów, odbywających się wczesną wiosną lub jesienią (przebudzenie i zaśnięcie niedźwiedzia) trwały kilka do kilkunastu dni.

Najprostszy przykład to Święto Niedźwiedzia u Indian Utah. Co roku w marcu urządzali oni tańce, mające wyrażać cześć, pamięć i przyjaźń wobec tuedźwiedzia. Gromadzą się w odświętnych strojach i tańczą wokół jamy obłożonej kamieniami. Taniec trwa cztery dtu i jedna noc. na końcu następuje wielka uczta, na której zawierane są małżeństwa, czy transakcje handlowe. Inne ludy. np. Lapończycy w czasie tego święta polowały na prawdziwego niedźwiedzia.

Na dalekim wschodzie znane są natomiast przykłady wychowywania tuedźwiedzia od małego wśród ludzi, często były nawet karmione ludzkim mlekiem. Przetrzymywano go ok.2-3 lat. gdy odprawiano święto służył on do wykonywania rozmaitych tytuałów, np. wskakiwanie na grzbiet niedźwiedzia, co miało być oznaką zręczności. Na końcu prowadzono go uroczyście na miejsce jego kaźtu. Był to plac otoczony „Płotem duchów" (czaszki niedźwiedzi), na środku były dwa pale do których przywiązywano niedźwiedzia. Zabijał go jeden z wojowników, reszta strzelała do niego strzałami. Przy całym okrucieństwie trakntje się niedźwiedzia z godnością i namaszczeniem, składa się ofiary, śpiewa pieśni, prosi nieszczęśnika o zapewnienie pomyślności dla wioski tłumaczono mu że musi być szczęśliwy:) Na samym końcu następowała uczta na której ćwiartowano i spożywano zwierzę.

Inne elementy kompleksu Święta Niedźwiedzia to taniec niedźwiedzia, wyścigi htb zapasy niedźwiedzi . pogrzeb pozostałych po uczcie szczątków zwierzęcia. Ewenkowie urządzali specjalny pogrzeb samym oczom niedźwiedzia. Jeśli został odpowiednio pochowany, niedźwiedź miał następnego roku zmartwychwstać i powtóriue dać się zabić. Echa uczty niedźwiedzia możemy odnaleźć w znaleziskach z Montespan.