103072

HISTORIA FIOZOFIIŚREDNIOWIECZNEJ

Filozofia, konieczna dla Greków przed przyjściem Chrystusa, pozostaje pożyteczna dla chrześcijan, o ile d wyznaczą jej właściwe miejsce. Pismo Święte daje do zrozumienia, że powinniśmy korzystać z pogańskich nauk, nie biorąc jednak mądrości filozoficznej za mądrość chrześcijańską, do której tamta tylko przygotowuje. Filozofia jest badaniem mądrośd, a mądrość - poznaniem rzeczy Boskich i ludzkich oraz ich przyczyn. Właściwymi zadaniami filozofii w świecie chrześcijańskim są: ćwiczenie umysłu, przebudzenie intelektu, wyostrzenie przenikliwości. Chrześdjaristwo powinno więc wyselekcjonować z rozmaitych szkól filozoficznych to, co jest w nich prawdziwego (niczego takiego nie ma tylko w szkole Epikura). Co prawda nauki Chrystusa wystarczą do zbawienia, ale filozofia może oddać usługi w doprowadzeniu ludzi do Niego oraz w badaniach dotyczących znaczenia wiary.

Na grunde przypowieśd o oliwkach Klemens wskazuje cztery sposoby nawracania pogan:

-    można uczyć pogan, którzy przyswajają sobie elementy wiaty i na tym poprzestają:

-    ucząc poganina, można trafić na umysł filozoficzny, do którego trafi wiara i zacznie w nim wzrastać:

• można siłą doprowadzać pogan i heretyków do religii chrześcijańskiej;

-    można, wreszcie, zastąpić u poganina oko rozumu naturalnego okiem wiary - to rozwiązanie jest najlepsze, gdyż kreuje doskonałego gnosiyka i chrześcijanina;

Jasne jest więc, dlaczego Klemens wiarę chrześcijańską nazywał gnozą pogłębioną przy pomocy spekulacji rozumowej. Filozofia w pełni łączyła się z jego życiem religijnym i była dla niego pojmowaniem własnej religii.