103109

James Mili (1773-1836)

Mili podja| próbę wykazania za pomocą asocjacjonistycznej psychologii, jak możliwe jest altruistyczne postępowanie jednostki dążącej do przyjemności. Byl wszakże przekonany, że zawsze czujemy jedynie własne przyjemności i przykrości, a idee przyjemności i przykrości innych ludzi sąw istocie ideami przyjemności i przykrości nas samych. Uwagi te zawierająjednak klucz do możliwości altruistycznego postępowania. Można ustanowić związek między ideą mojej przyjemności a ideą przyjemności innych członków społeczeństwa. Nawet jeśli pierwotnie dążę do dobra społeczeństwa jako środka przynoszącego moje dobro, mogę potem starać się o pierwsze, nie zwracając uwagi na drugie.

Mili gwałtownie przeczył istnieniu czegoś takiego, jak zmysł moralny. Gdyby istniał, brałby górę nad sądem o użyteczności, co jest niemożliwe.

Użytek, jaki uczynił Mili z psychologii asocjacjonistycznej, wyjaśniając możliwość altruistycznego postępowania jednostki dążącej z natury do własnej przyjemności, wymaga ogólnego zastosowania metody analizy redukcyjnej .Usiłuje więc sprowadzić życie umysłowe człowieka do jego podstawowych składników, podążając w tej materii za Humem, a nawiązując też do Condillaca.