103342

Najstarsze ze znalezisk archeologicznych datuje się z epoki wspólnoty językowej ugrofińskiej- z epoki kamienia łupanego (1500 r.n.e.) i brązu (1500-200 r.p.n.e.). Już w drugim tysiącleciu p.ae. owa wspólnota zaczęła podlegać procesowi rozpadu. Na tę zmianę miały wpływ działania ludów germańskich ( na Finów), gockich (na ludy osiadłe wówczas nad Oką), irańskich i tureckich (na ludy zyriańskie), idmurckich oraz permskich. Wspólnota ugrofińska rozpadła się na dwie podstawowe grupy: fińsko-permską oraz ugorską.

Gałąź fińsko-permska ok.lOOOr.p.iLe. zajęła tereny położone bardziej na zachód i wkrótce uległa dalszemu podziałowi. Powstała m.in. grupa permska zajmująca tereny na północ od łuku Wołgi nad dolną Wiatką i Kamą. Jedności grupy permskiej położyło kres stworzenie w IX w.n.e. państwa turecko-protobułgarskiego; przodkowie późniejszych Zyrian udali się na północ tworząc nowy szczep etniczny nazywany Zyrianami, bądź Korni, natomiast Udmurtowie, nazywani również Wotiakami pozostali nad Kamą i Wiatką pod panowaniem protobułgarskiin i wkrótce ulegli wpływom tureckim.

Drugą podgrupą gałęzi fińsko-permskiej jest grupa fińsko-wołżańska, która w I-II w.n.e. uległa podziałowi na Mordwinów i Mari (Czeremisi) oraz Pinów spośród których na terenach przybrzeżnych Morza Bałtyckiego wyłonili się Finowie, Karelczycy, Wepsowie, Wbtowie, Litwowie i Estowie.

Druga główna grupa wspólnoty ugrofińskiej, ugorska, zachowywała jeszcze przez krótki czas jedność. Następnie, po najeździe Sabirów około V w.n.e. gałąź ta uległa podziałowi na dwa zasadnicze człony. Tak zwana grupa obi-ugorska przesuwała się na wschód i zajęła tereny zachodniej Syberii tworząc później szczepy Mansów i Chantów. Drugą z grup tworzyli Madziarzy, czyli Węgrzy (nazywani w przeszłości Mans-er, Madżari Madziar).

Niektórzy z naukowców doszukiwali się również ludów pokrewnych Węgrom w Azji Środkowej ( postulowali to założenie Antoni Reguły i Aleksander Kórósi). Do XVIII w. utrzymywała się także teoria o przynależności Węgrów do ludów tureckich (jej zwolennikiem był Armin Vambery), jednak na początku Xw. zaczęto od niej odchodzić ze względów ideologicznych.

Źródła pisane wspominają Prawęgrów dopiero w pierwszej połowie IX w.n.e.. Według źródeł przebywali oni wówczas w Lawedii, czyli na lesistych brzegach górnego Donu. Ulegali