103705

Podstawowe pojęcia statystyki: odchylenie standardowe, wariancja, analiza czynnikowa, analiza jedno- versus wielozmiennowa

Psychologia jako nauka dzieli się na dwa sposoby je pojmowania- jako zbiór rezultatów badań oraz proces, którego efektem będzie wiedza badawcza. Skupiając się na tym drugim należy wyróżnić etapy procesu, a także użyć specjalistycznego języka pojęć, zrozumiałego dla naukowców. Oto kilka z nich:

-    odchylenia standardowe- (SD) uwzględnia wszystkie wyniki rozkładu a nie jedynie np. skrajne, pokazuje przeciętną różnicę między wynikami a ich średnią arytmetyczną. Do ich obliczeń potrzebna jest średnia arytm. i poszczególne wyniki. Od średniej odejmuje się każdy z rezultatów, a następnie oblicza przeciętną tych odchyleń od średniej artym. Im bardzie wyniki różnią się od niej, tym wyższe jest odchylenie standardowe i analogicznie- im mniejsza rozbieżność między średnią a wynikami, tym mniejsza wariancja i odchylenie

-    wariancja to odchylenie standardowe podniesione do kwadratu, podobnie jak ono przyrównujące każdy wynik do średniej arytmetycznej (im wyższa wariancja, tym wyniki są dalej rozrzucone od średniej i odwrotnie- im niższa, tym wyniki zbliżone do średniej). Można ją rozbić na czynniki składowe i sprawdzić wkład poszczególnych zmiennych w wyjaśnianie zmiennej zależnej. Rodzaje wariancji (nie wiem, czy odszukałam wszystkie): mlędzygrupowa (śr.arytm. odchyleń poszczególnych średnich grupowych od średniej całkowitej); wewnątrzgrupowa (śr.arytm. wariancji obliczonych dla poszczególnych grup); kontrolowana I niekontrolowana (resztowa)

-    analiza czynnikowa- jest złożoną metodą statystyczną, choć służy do dokonywania uproszczeń. Związana z psychometrią, specjalizującą się w testowaniu umysłu (osobowości, inteligencji, zdolności). To procedura, która wykrywa kilka „czynników" w większym zbiorze zmiennych niezależnych, bada Ich korelacje (wzajemne powiązania) I na tej podstawie wyciąga wnioski. Stopień powiązania czynnika z innym waha się od +1,00 (doskonały związek dodatni) do -1,00 (doskonały związek ujemny). Im współczynnik korelacji jest bliższy zeru, tym powiązanie czynników jest mniejsze, czyli są niezależne od siebie.

-    analiza jedno- versus wielozmiennowa- element metody eksperymentalnej, polegającej na sprawdzaniu przypuszczalnych zależności między zmienną (zmiennymi) niezależną i zmienną (zmiennymi) zależnymi Polega na: manipulacji (przydzieleniu pewnej wartości zmiennej niezależnej) zmiennej (zmiennymi) niezależnej; kontroli pozostałych zmiennych i pomiarze tego, jak zmieniają się zmienne zależne pod wpływem działania zmiennej (zmiennych) niezależnej, /wydaje mi się, że o to chodzi.