104630

»P.ydia i arogancja rządzących zza grobu to tyrania najbardziej absurdalna i zuchwała,”

Sytuacja w każdym okresie czasu jest inna i trzeba się do niej odpowiednio dostosować.

D Jest jeden rodzaj ludzki, z czego wynika, że wszyscy są równi. Zgadzają się z tym wszystkie historie o stworzeniu świata, nawet te pochodzące od ludów prymitywnych.

D Prawa naturalne to takie, które przysługują człowiekowi z samej racji tego, że istnieje, np. prawo do wolności myśli, do podejmowania starań o zapewnienie sobie szczęścia i spokoju, równości wobec prawa. Prawa naturalne leżą u podstaw praw obywatelskich

0 Prawa obywatelskie przynależą człowiekowi z racji przynależności do społeczności,

np. te dotyczące bezpieczeństwa i ochrony, jednostka nie jest w stanie sama sobie zapewnić jego przestrzegania. „Nie do to człowiek przystąpił do społeczeństwa. bv stać sję^prsz^jjjżJbyLi^    swoje wcz_ęśni_ejsz_e pjawa^

1 ecz aby pracom swoim zapewnić lepszą gwarancję, ”

D Jednostka zrzeka się części praw naturalnych, bo:

0 sama nie może ich sobie zapewnić - np. prawo do bezpieczeństwa i ochrony. 0 chociaż może je sobie zapewnić, ale nie może ich poprawnie wykonywać -

jednostka może być sędzią we własnej sprawie, ale może nie być w stanie wyegzekwować sprawiedliwości.

D Część praw naturalnych jednostka zachowuje (np. prawo do wolności myśli i wyznania) i tych nie wolno naruszać.

D Rządy mogą opierać się na:

0 przesądach (rządy „klechów”) - władzę sprawowała grupka przebiegłych ludzi, która u3mywała, że poprzez wyrocznię kontaktuje się z bóstwami, a co ona powiedziała, stawało się prawem;

0 sile (rządy„najeźdźców”) - trwają aż wyczerpie się siła, na której są oparte;

0 wspólnocie interesów i praw (rządy rozumu).

0 Jednostki zawierają ze sobą umowę i tworzą rząd w oparciu o konstytucję - zbiór elementarnych zasad, do których można się odwołać. „Konstytucja zatem tvm iest dla rządu. czvm prawa, które rząd stanowi są dla sądownictwa.”

D Rządy = kierowanie sprawami narodu. Dlatego zdolność ich sprawowania nie powinno przynależeć jednemu człowiekowi czy rodzinie, ale do całej wspólnoty, która ponosi ich ciężar. „Władza zwjęrzęlmia z mocy prawą tylko do narodu należy, nie do żadnej jednostki.” Naród posiada niezbywalne prawo obalania niezręcznych rządów i ustanawiania nowych.

D Rewolucje poprzedzające francuską i amerykańską były zmianą osób, nie zasad

Ostatnie rewolucje doprowadziły do przywrócenia dawnego porządku rzeczy, podstawowych zasad:

1.    ludzie rodzą się wolni i równi;

2.    Celem stowarzyszeń politycznych jest ochrona podstawowych praw:wolności, własności, bezpieczeństwa i przeciwstawiania się uciskowi;

3.    Źródłem władzy jest naród

D Prowadzenie wojen stanowi jedną z metod rządzenia wedle starego systemu. Rządy podsycają wrogość między narodami, by u3mać się przy życiu.

Porządku w społeczeństwie nie zawdzięczamy rządom, ale naturalnym skłonnościom człowieka. Decydującą rolę odgrywają wzajemne zależności i wspólnota interesów. Człowiek stworzony jest do życia społecznego, ma uczucia społeczne, które nie są potrzebne do przetrwania, ale są konieczne do osiągnięcia szczęścia. Bezpieczeństwo i dostatek zawdzięczamy naturze człowieka, nie rządom. „Im doskonalsza cywilizacja, tym mniej w niej

miejsca dla rządu, w coraz większym bpwjęm stopniu sama się rządzi i reguluje ”