104664

Monteskiusz:

-    wszystko ma swój racjonalny początek, światem nie może rządzić ślepa fatalność;

-    o ludzkiej kondycji decyduje splot najróżniejszych uwarunkowali, człowiek jest bardzo zróżnicowany i nie można jednoznacznie określić jego charakteru;

-    każde państwo jest inne dlatego również prawo nie może być jednakowe dla wszystkich ludzi;

-    nie próbował znaleźć idealnego ustroju;

-    interesowała go dynamika systemów politycznych;

-    dokonał podziału ustrojów na: republikański, monarchiczny, despotyczny:

-    w ustroju despotycznym rządzi jeden człowiek, który nie stosuje żadnych praw ani prawideł a wszystko musi być podporządkowane jego woli; to system powszechnego ucisku i nieprawości a sam despota często jest ignorantem i nieukiem; zasadą systemu despotycznego jest lęk; władza despotyczna działa przez zastraszanie;

-    w ustroju republikańskim zasadą jest cnota; w tym ustroju cały lud lub jego cześć posiada najwyższą władzę; lud musi być posłuszny prawom, które sam tworzy; republika może mieć ustrój demokratyczny (oparta jest wtedy na cnocie) albo arystokratyczny (oparta wtedy na umiarkowaniu warstw rządzących): cnota jest to gotowość do przełożenia dobra publicznego nad własne; jednak w dzisiejszych czasach cnota musi ustąpić miejsca interesom i pieniądzom;

-    monarchia kieruje się honorem; ten ustrój najbardziej podoba się Monteskiuszowi; w monarchii rządzi jedna osoba, ale nie tworzy praw; prawa te są silniejsze od panującego co wymusza na nim posłuszeństwo; warunkiem koniecznym jest też istnienie szlachty, która jest władzą pośredniczącą; bez szlachty monarcha staje się despotą; dzięki szlachcie władca jest ciągle naturalnie obserwowany i nie może stać się despotą;

-    Warto jeszcze zwrócić uwagę, że Monteskiusz jest autorem Trójpodziału władzy. Władzę w państwie dzieli na ustawodawczą (której celem jest ustawodawstwo), wykonawczą ( która wykonuje i stosuje prawa) oraz władzę sądowniczą (która sądzi, w myśl ustawy -nieprzypadkowo mówi się o tym, że władza sądownicza to inaczej usta prawa). Monteskiusz dodatkowo zauważa, że te władze muszą się ze sobą kontrolować, gdyż każda władza ma tendencję do rozszerzania swojej władzy, kieruje się tak daleko, aż napotka jakiś opór. Dlatego ważne jest, by jeśli jedna władza zaczęła się wymykać spod kontroli - to dwie pozostałe ją sprowadzały do parteru. W myśl tych słów prosty przykład - Pełnię władzy wykonawczej ma monarcha - ale może on jedynie stosować prawo, które zostało uchwalone przez parlament, dodatkowo nie ma inicjatywy ustawodawczej, za to posiada weto zawieszające(co też skutecznie przyczynia się do tego, że parlament nie może uchwalić wszystkiego, o czym zamarzy);