104679

usprawiedliwienia nierówności społecznych przez wykazanie, że dzięki odpowiedniemu systemowi służyć one maja najmniej uprzywilejowanym. Wszelkie organizacje polityczne i społeczne powinny być zorganizowane wedle tych zasad.

Koncepcja neoliberalnej równości wynika tez z ich z przedstawdeli tego kierunku relatywizmu aksjologicznego: ludzie są równi w tym sensie, że nie ma ani gorszych ani lepszych, bo nie wiadomo, jaką koncepcje prawdy przyjąć, a co za tym idzie, jakie kryteria oceny. Każde przyjęcie stanowiska sędziego prowadzi na .drogę do niewolnictwa’. Za każdym razem, gdy ktoś dokonuje próby zobiektywizowania postaw, wytworów etc. Jest nieobiektywny, kieruje się nieświadomie nawet jakimiś własnymi interesami. Wynika tez z tego koncepcja .polityczną poprawności’, czyli tego by unikać wartościowania osądó

Krytyki centralnego planowania I koncepcja sprawiedliwości we współczesnym liberalizmie.

Będąc nowa formułą teoretyczną neoliberałowie krytykowali wszelka polityka interwencjonizmu państwowego, zarówno założenia państwa dobrobytu jak i państw socjalistycznych-tak pojmowane centralne planowanie prowadzić milo do nadmiernego protekcjonizmu, upadku demokracji i dążenia do formowania się rządów totalitarnych. Krytyka ta dotyczyła przede wszystkim 2 aspektów:

1.    Zagrożeń dla wolności, jakie niesie jakakolwiek ingerencja państwa w wolny rynek i wolne wybory obywateli, o czym jest następne pytanie wec pozwolicie ze nie będę się powtarzać.

2.    Po 2 Wojnie Światcwej socjaliści wysuwali argumenty, że gospodarka i nauka oparta o system centralnego planowania jest efektywniejsza i tańsza niż opierający się na metodzie prób i błędów system rozwoju konkurencyjnego. Hayek i Carl Popper mówią ze socjaliści nie zauważają ze na dłuższą metę nie jest skuteczne centralne .zbieranie najlepszych jednym miejscu i czekanie na efekty", bo po pierwsze zakłada to, że wiadomo, kim są owi .najlepsi", najlepsi to z kolei wymaga bardzo kosztownego systemu kontroli i inwgilacji, a po drugie w dzisiejszym świede postęp polega przede wszystkim na odkrywczych, rewolucyjnych pomysładi, a system wolnorynkowy jest bardziej innowacyjny, bo ludzie, naukowcy tez, ze sobą konkurują. Tzw. „nurt konserwatywny’ szkoły neoliberalnej (gł. Przedstawiciel F. Hayek) mów wręcz o destruktyźmie państwowym- działania takie jak ochrona pracowników, obowiązkowe ubezpieczenia i etc.

Wszyscy liberałowie współcześnie godzą się, co do tego, że wzrastający interwencjonizm gospodarczy jest najwększym nieszczęśdem, że oznacza on po prostu triumf kolektywizmu nad indywiduum. Walter Lippmann przeciwstawiał się wszelkim próbom planowania gospodarki, a nawet życia społecznego.

Krytyka centralnego planowania najpełniej wyraża się w koncepcji sprawiedliwośd znajdującej m.in. w regułach podziału dóbr, jak bowiem pisze Hayek: „wyrażamy sprzedw wobec wszelkich prób narzucania społeczeństwu świadomie wybranego modelu dystrybucji, bez względu na to czy miałby to bycz system równości czy nierówności. Jeśli chcemy zachować wolne społeczeństwo, jest rzeczą zasadnicza byśmy uznali, że fakt, iż jakiś cel jest pożądany, nie stanów dostatecznego uzasadnienia dla zastosowania przymusu.’

Neoliberałowie pojmowali sprawiedliwość komutatywnie- tzn. opierającą się na zasadzie swobodnie zawieranych umów. Każdy wynagradzany jest wedle wartości, jaka jego konkretne usługi maja dla osób, którym je śwadczy. Ta wartość jego usług nie ma nic wspólnego z tym, co nazywamy zasługami, co jest tylko etyczna ocena danego działania ludzkiego, zazwyczaj niemającą żadnego związku z wartością rynkową.

Tego rodzaju sprawiedliwości przeciwstawiają neoliberałowie sprawiedliwości dystiybutywną charakteryzująca się narzuceniem społeczeństwu jakiejś koncepcji, podziału czy wytwarzania dóbr (np. centralne planowanie). Jest to model realizowany przez państwa socjalistyczne, przynoszący w rozumieniu neoliberalnym, wiele szkód, zwłaszcza przez despotyczne narzucenie określonej aksjologii, a tym samym hierarchii wartości.

Sprawiedliwość komutatywna przeciwnie, gwarantuje rynkową wartość każdego dobra, a wiec odrzuca jakąkolwiek aksjologie wartości czy hierarchię potrzeb i wartości funkcjonujących ponad rynkiem. Przyjęcie jej gwarantuje poczucie wolności we wszystkich aspektach- rynkowym, politycznym, moralnym etc.

Jednocześnie czołowy przedstawiciel neoliberalizmu F. Hayek przeciwstawia się jakimkolwiek próbom materialnego zdefiniowania sprawiedliwości, bo groziłoby to poszanowaniu wolności, w tym wolności umów, następnie prowadząc do pogwałcenia wolnorynkowej sprawiedliwości komutatywnej.