Pojęcie konfliktu społecznego.
Konflikty społeczne są również, tak jak omówione wcześniej procesy dezorganizacji społecznej tym rodzajem procesów, które choć nie zawsze zagrażają kontynuacji procesów życiowych zbiorowości stanowią istotny problem społeczny. Termin konflikt funkcjonuje nie tyiko w języku potocznym, gdzie używa się go na oznaczenie wielu codziennie doświadczonych przez nas sytuacji ale również do wyjaśniania złożonych procesów zachodzących w mikro i mikroskali.
W literaturze socjologicznej terminowi temu odpowiadają trzy różne pojęcia:
- konflikt jako strukturalna sprzeczność interesów grupowych /wojny, rewolucje, strajki, debaty parlamentarne, / - konflikt jako specyficzny rodzaj, rodzaj wrogich interakcji /walka, współzawodnictwo itp./ - konflikt jako rodzaj 'psychicznego napięcia między stronami konfliktu /rodzaj wrogich, często deklarowanych postaw , które są manifestowane w zachowaniach .
Stosując zatem szerokie rozumienie konfliktu stwierdzić możemy , iż jest on "każdą sytuację lub procesem społecznym, w której dwie lub więcej zbiorowości są powiązane przez co najmniej jedną formę autogonistycznego stosunku psychologicznego lub co najmniej jedną formę antagonistycznej interakcji" /Clinton Fink/. Przy czym należy wyjaśnić, iż antagonizm oznacza takie stany jak: "sprzeczne cele" , "wzajemnie wykluczające się interesy", czy "wrogość emocjonalna". Pojawienie się w definicjach konfliktu określeń, które sugerują występowanie dużego ładunku emocjonalnego nie oznacza, iż należy go rozpatiywać w perspektywie patologii społecznej. Zdecydowana większość badaczy jest zdania, iż konflikt niesie za sobą nie tylko negatywne, ale również pozytywne wartości. Warto w tym miejscu przytoczyć opinie dwóch uznanych autorytetów naukowych. P. Sorokin stwierdza np., iż "konflikt, opozycja i walka były od niepamiętnych czasów deklarowane jako fundamentalne prawo natury życia, ludzkiej egzystencji a także jako źródło wszelkich zmian i postępu". R. Dahrendorf natomiast mówi, iż "To nie obecność lecz brak konfliktów jest czymś nienormalnym i wywołującym zdziwienie. Powód do podejrzliwości mamy wtedy , gdy znajdujemy społeczeństwo czy organizację, w których nie widać przejawów konfliktów" .
Stąd też konflikt obejmujący wszystkie wyżej wskazane różne jego pojęcia, traktowany jest nie tylko jako przedmiot badań socjologicznych ale również jako zmienna wyjaśniająca, wchodząca w skład teorii rozwoju społecznego, w dziejach myśli społecznej" wyróżnić bowiem możemy dwa podstawowe modele przy użyciu których wyjaśnia się główne cechy rzeczywistości społecznej: model integracyjny i model konfliktu. My jednak nie będziemy się zajmować konfliktem w kategoriach teoretycznego modelu, wyjaśniającego zjawiska i procesy społeczne lecz tylko jako przedmiotem badań .