105536

im przez ustawy zmieniające KP: z 19.09.1994r. oraz 9.11.2000r.

Źródła zbiorowego prawa pracy:

*    Są to akty prawne które określają prawa i obowiązki stron zbiorowych stosunków pracy a więc przede wszystkim pracodawców i ich organizacji oraz związków zawodowych (a w przedsiębiorstwach

państwowych- także samorządu pracowniczego)

*    zaliczamy do nich przede wszystkim Konstytucję. Wśród wolności i praw politycznych znalazły się 3

zasadnicze elementy zbiorowych stosunków pracy: prawo zrzeszania się w związki zawodowe rokowania i układy zbiorowe oraz prawo do strajku. Pośrednio Konst. gwarantuje także prawo prowadzenia sporów zbiorowych (art. 59 ust.2) co w sumie składa się na całość podstaw zbiorowego prawa pracy. Gwarancje konstytucyjne dotyczą pracowników i pracodawców. Konst. daje pracodawcom prawo zrzeszania się w organizacje pracodawców jak również udział w rokowaniach i zawierania układów zbiorowych. Obu stronom stosunku pracy (partnerom socjalnym) służy tez prawo prowadzenia dialogu społecznego (art.20)

*    Zasadnicze podstawy zbiorowego prawa pracy tworzą 3 ustawy z 23.05. 1991roku:

O związkach zawodowych o organizacjach pracodawców i o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Regulacja statusu prawnego związków zawodowych nie została objęta KPw 1974r. Ponieważ ówczesny ustawodawca i związki nie chciały regulować tej problematyki. Kwestie organizacji pracodawców sporów zbiorowych i strajku nie były normowane w ówczesnym prawie pracy. Również po roku 1980 prace nad ustawa o związkach zawodowych były prowadzone niezależnie od KP. W rezultacie też obydwie ustawy o związkach zawodowych poprzednia z 1982r obecna z 1991r. znajdują się poza KP. O ile jednak poprzednia ustawa obejmowała rozstrzyganie sporów zbiorowych i prawo do strajku to obecnie zostało to uregubwane w odrębnej ustawie. Nową materie stanowi natomiast unormowanie sytuacji prawnej organizacji pracodawców. W odróżnieniu od indywidualnego prawa pracy zbbrowe prawo pracy w niewielkim stopniu jest normowane przepisami wykonawczymi.

*    Źródłem zbiorowego prawa pracy jest także KPoo dot. Zwłaszcza działu 11. O tym że instytucja ta

znalazła się w KP zadecydowała sytuacja lat 70 kiedy to zdecydowano uchylić ustawę o układach zbiorowych pracy z 1937r. i włączyć tę materię do KPco spowodowane byfo również ograniczonym znaczeniem układów w owym czasie. Znowelizowany dział 11 KP obejmuje takie elementy prawa układowego jak: charakter prawny przedmiot i strony układu oraz jego zawieranie rejestrację i rozwiązywanie. Ważnym elementem jest regulacja prawna reprezentatywności związków zawodowych oraz zasad rokowań zbiorowych.

*Do źródeł tych zaliczamy także postanowienia KP i innych aktów prawnych które normują

uprawnienia związków zawodowych w zakresie indywidualnych i zbbrowych praw pracowników. Stanowią one bowiem przedłużenie i konkretyzację uprawnień związków przewidzianych w ustawie o związkach zawodowych w tym zwłaszcza uprawnień zakładowej organizacji związkowej.

*    Można też uznać za takie źródła statuty związków zawodowych (rejestrowane przez sąd) które

regulują między innymi stosunki pomiędzy związkiem i ich członkami przedmiot i zakres działania związku jego strukturę organizacyjną źródła finansowania oraz określają sposób reprezentacji związku.

*    Za źródło zborowego prawa pracy należy też uznać ustawę o samorządzie zabgi przedsiębbrstwa

(25.09.198lr.) niezależnie od tego iż stanowi ona część prawa przedsiębiorstw. Umożliwia ona bowiem ochronę interesów pracowników poprzez ich udział w zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym.

W odniesieniu do przedsiębbrstw zatrudniających powyżej 1000 osób i działających nie tylko na terenie Frólski aktem takim jest ustawa o europejskich radach zakładowych (5.04.2002r.)

5.3.2. Charakter prawny układów zbiorowych pracy

Istnieją dwie teoretyczne koncepcje dot. układu zbiorowego:

1)    Teoria umowy- wg. tej koncepcji układ zbiorowy pracy jest umową zawartą między reprezentacja pracowników a organizacją pracodawców. Zakres obowiązywania układu zbbrowego jest ograniczony do członków organizacji, które go zawarły i przy jej przyjęciu wystarczy wystąpić z danej organizacji, aby "uwolnić się" od obowiązywania układu zbbrowego, który z jakichś powodów stał się niewygodny. Według tej koncepcji układ zbiorowy jest więc aktem o charakterze zobowią za n b wy m.

2)    Teoria ustawy- wg. której układ zbiorowy jest źródłem prawa. Czerpie swa moc z ustawy, która z