105887

konstelacje działań i zachowań sprzyjających zdrowiu. Wśród tych zachowań można wyróżnić cztery grupy

( choć podział ten jest umowny i nie wyczerpuje wszystkich możliwości):

1. Zachowania związane głównie ze zdrowiem fizycznym:

-    dbałość o ciało i najbliższe otoczenie

-    aktywność fizyczna

-    racjonalne żywienie

-    hartowanie się

-    sen- odpowiedni czas jego trwania i jakość

2.    Zachowania związane głównie ze zdrowiem psychospołecznym:

-    korzystanie i dawanie wsparcia społecznego

-    unikanie nadmiaru stresów i radzenie sobie z problemami i stresem

3.    Zachowania prewencyjne:

samokontrola zdrowia i samobadanie

-    poddawanie się badaniom profilaktycznym

-    bezpieczne zachowania w życiu codziennym ( zwłaszcza w ruchu drogowym)

-    bezpieczne zachowania w życiu seksualnym

4.    Niepodejmowanie zachowań ryzykownych:

-    niepalenie tytoniu

-    ograniczone używanie alkoholu

-    nienadużywanie leków nie zalecanych przez lekarza

-    nienadużywanie substancji psychoaktywnych.

Zachowania zdrowotne

Zachowania zdrowotne dotyczą różnych zachowań związanych ze sferą zdrowia, czyli zachowań, które ,, w świetle współczesnej wiedzy medycznej zwykle wywołują określone ( pozytywne, lub negatywne) skutki zdrowotne"

Definicje I rodzaje zachowań zdrowotnych

Istnieje wiele definicji odnoszących się do wymienianych wcześniej terminów oraz różne podziały zachowań zdrowotnych. Do celów praktycznych najbardziej przydatne wydają się dwa kryteria podziału:

1.    stan świadomości jednostki I celowość jej działania- wyróżnia się dwie grupy zachowań:

-    zachowania zdrowotne, czyli działania świadomie podjęte przez człowieka w celu umocnienia lub zwiększenia potencjału swojego zdrowia, niezależnie od ich skuteczności

-    zachowania związane ze zdrowiem, którym nie towarzyszy uświadomiony cel, czyli działania, które ludzie podejmują w swoim codziennym życiu, a ich skutki mogą być negatywne lub pozytywne dla zdrowia: tę grupę zachowań określa się też jako nawyki lub reakcje na daną sytuację

2.    Skutki zachowań dla zdrowia człowieka- wyróżnia się też dwie grupy zachowań o przeciwnych znakach:

-    zachowania pozytywne (prozdrowotne)- sprzyjające zdrowiu, zwiększające Jego potencjał, chroniące przed zagrożeniami lub służące przywróceniu zdrowia, należą do nich np. racjonalne żywienie, aktywność fizyczna

-    zachowania negatywne (antyzdrowotne)- stwarzają ryzyko dla zdrowia, powodują bezpośrednie lub odległe szkody np. używanie substancji psychoaktywnych