To, co jest słuszne jest ogólne, zatem nie można się tu kierować subiektywnymi przeczuciami. Człowiek moralny wg Sokratesa jest świadomy swoich działań, a nie działa nieświadomy praw, które bezrefleksyjnie respektuje.
Rozum i przekonanie podstawą działania człowieka. Nie ojczyzna, nie obyczaj a podmiot moralny jest najważniejszy. Zasada sokratejska zapuściła korzenie wśród Ateńczyków więc powinni być albo skazani albo uniewinnieni. To wszystko doprowadziło do odwrotu wobec życia państwa. Grecy zaczęli żyć w świecie idealnym. Nastąpił rozdźwięk między myślą, a państwem. Wg Platona o tym, co ma być przedmiotem czci decyduje myśl.
W Sparcie też nastąpił rozkład, niemoralność przejawiła się w chciwości. Zwrot ku świadomości był także miarą postępu. Odkrycie racjonalności umożliwiało przejście do etyczności zapośredniczonej, która jest właściwa społeczeństwu nowoczesnemu. Proces uświadamiania sobie istoty człowieczeństwa jest uświadomieniem sobie wolności. Uniwersalizacja wolności w społeczeństwie nowoczesnym- wolni są wszyscy. Jednak taka sytuacja powoduje przeobrażenie wolności.
Trzy obszary wolności:
- moralności
- prawny
- ekonomiczny
Obszar ekonomiczny:
Nie ma przymusu pracy opartej na bezpośredniej przemocy, pojawia się dobrowolna umowa i wolność osobista. Praca służy zaspokajaniu potrzeb, Ta realizacja potrzeb jest zapośredniczona potrzebami innych jednostek; działalność ekonomiczna zależy od sytuacji na rynku-popyt i podaż.
W społeczeństwie nowoczesnym polityczność wkracza do obszaru prywatności. Nie ma wolności ekonomicznej bez zasad rynku.