106905

O w przeżyciu estetycznym przeoczamy np. uszkodzenia rzeźby (nie przeszkadza brak rąk Wenus z Milo O to nie jedno przeżycie, lecz pewna ich mnogość - np. rzeźbę trzeba obejrzeć z różnych stron

0 następuje przejście od postrzegania zmysłowego do przeżycia estetycznego (przerywamy nagle działanie praktyczne lub badawcze, aby oddać się przeżyciu estetycznemu).

FAZY PRZEŻYCIA ESTETYCZNEGO:

Emocja wstępna - uczucia podobne do zakochania

Zmiana postawy - dokładniejsze przyjrzenie się przedmiotowi

estetycznemu

Odpowiedź emocjonalna - albo nam się podoba albo nie Kolejne fazy przeżycia estycznego w konsekwencji powodują ukonstytuowanie się przedmiotu estetycznego

PRZEDMIOT ESTETYCZNY - przedmiot doznania estetycznego

4.    Czy przeżycia literackie można zaliczyć do przeżyć estetycznych? - Ingarden polemizuje z Tatarkiewiczem

Władysław Tatarkiewicz dzieli przeżycia estetyczne na dwie (trzy) kategorie: przeżycia estetyczne i przeżycia literackie.

PRZEŻYCIAESTETYCZNE - dzieła sztuki postrzegane zmysłowo (rzeźba, obraz, dzieło muzyczne)

PRZEŻYCIA LITERACKIE - za pośrednictwem języka i wyobrażeń odnoszą się do przedmiotów, które nie są nam dane bezpośrednio. W poezji bezpośrednio dane jest nam tylko słowo. Słowo jest znakiem wywołującym rzeczy nieobecne. Rozumienie odbywa się za pośrednictwem asocjacji.

Przeżycie literackie to pośrednie oglądanie rzeczy, w przeciwieństwie do przeżycia estetycznego sensu stricto, w któiym oglądamy bezpośrednio.

Ingarden polemizuje z Tatarkiewiczem, gdyż jego zdaniem:

1)    dzieło literackie nie różni się tak bardzo od innych dzieł sztuki -

2)    w dziele literackim są zarówno przeżycia estetyczne, jak i pozaestetyczne

3)    przedmiot poznania estetycznego sensu sticto nie jest nam bezpośrednio dany i trzeba go najpierw ukonstytuować

w przeżyciu estetycznym zawsze wychodzimy poza przedmioty realne, postrzegane zmysłowo. Udział postrzegania zmysłowego jest znacznie większy w przypadku dzieł sztuki innych niż dzieło literackie, ale to nie tłumaczy tezy Tatarkiewicza.

W' dziele literackim może być przeżycie literackie i bez emocji wstępnej, i bez zmiany postawy, i wreszcie bez postawy emocjonalnej. W takim przypadku nie ukonstytuuje się przedmiot estetyczny, ale wytworzy się jedna z dostępnych konkretyzacji dzieła (przez prostego konsumenta lub badacza)

5.    Cztery typy przeżyć estetycznych

1)    Pozaestetyczne przeżycie konsumenta literackiego

2)    Estetyczne przeżycie konsumenta literackiego

3)    Przedestetyczne badawcze poznanie dzieła literackiego

4)    Na podłożu przeżycia estetycznego dokonuje się poznanie estetycznej konkretyzacji dzieła literackiego. Wynik badania staje się nowym (obocznym) przedmiotem estetycznym