page0107

i)7

łaniu wyższych władz np. myśli; co nie miałoby miejsca, gdyby pierwiastek wegetatywny, senzy-tywny i pierwiastek intelektualny nie były w człowieku jedną i tą samą istotą, wykonywującą swą działalność w różnych kierunkach¹) (o czem była mowa w rozdziale II.) Tak więc nic niema nadto prawdziwszego i zgodniejszego z doświadczeniem.

Władza myślenia pochodzi od tego samego pierwiastka, co władza trawienia, właśnie z p o-wodu jedności życia. G-dyby to nie była to sama istota, która trawi i myśli, nie moglibyśmy powiedzieć o tym samym człowieku, który śpi, że rośnie, że jest chory, że widzi, że myśli; ten, który śpi, byłby inny niż ten, który myśli. Jest więc prawdą, że trawienie i myśl są aktami tej samej istoty, ale nie jest prawdą, że są aktami tejże samej specyalnej siły, tejże samej władzy. To, co ma świadomość samego siebie, nie może i mieć równocześnie tę świadomość i być jej po-zbawionem. Gdyby to była ta sama siła, ta sama władza, życie wegetatywne i życie zwierzęce byłoby jednem i tem samem życiem i nie byłoby już różnicy pomiędzy rośliną a zwierzęciem. Jest w nas jedna isiota psychiczna, ale posiadająca różne władze i zdolna różnych operacyj.

Jest to zupełnie przeciwne doświadczeniu, co materyalizm twierdzi o myśli, że „myśl jest produktem substancyj mózgowych¹*. Słusznie czy-

S. T. I. 76 a. 3.

http://rcin.org.pl

7