Teoria dzida literackiego:
- dzieło sztuki jest systemem składników estetycznie aktualizowanych i hierarchicznie złożonych. Jeden składnik stanowi tzw. dominantę, która oddziałuje silnie na inne poziomy struktury, lecz sama również podlega icli wpływowi.
- aktualizacja estetyczna jest wynikiem konfliktu pomiędzy pewnymi elementami dzieła z dotychczasowym stanem konwencji
- elementy dostosowujące się do konwencji tworzą tło, na którym aktualizacja jest wyodrębniana i odbierana
- struktura artystyczna jest dynamiczna. Bierze się to stąd, że pewna część jej elementów ma postać ustaloną przez konwencję, a pozostałe ulegają przekształceniom. Efektem tego jest napięcie, które wywołuje dalsze przekształcenia w celu wyrównania.
- struktura artystyczna nie jest kwestią tylko pojedynczego dzieła; trwa ona w czasie i przechodzi z jednego dzieła na inne stale się przy tym zmieniając
- głównym celem utworu jest oddziaływanie estetyczne
- struktura poetycka kształtuje się w wyniku nakładania się różnych poziomów
- składniki wiersza (słowa, zdania, wersy...) mają charakter dynamiczny - następuje tzw. akumulada..seniflmyanfl
- związki dzieła ze światem zewnętrznym są zachowane (oczekiwania publiczności, krytyka, szeroko pojęty kontekst kulturowy, rola mecenasa i wydawcy)
- rozwój struktury artystycznej jest ciągły i rządzi się wewnętrznymi prawami, są one jednak motywowane „z zewnątrz” przez np. rozwój pewnych dziedzin kultury (gospodarka, polityka, nauka i inne), przemiany społeczne
- każdy element dzieła jest nośnikiem pewnego znaczenia cząstkowego. Dzieło jest złożoną z tych znaczeń cząstkowych, które stopniowo wcłiodzą w skład jednostek wyższego rzędu, sumą znaczeniową.
Język poetycki - jest to nadbudowa nad językiem naturalnym, sfunkcjonalizowana wobec zadań estetycznych.
Według Jakobsona poetyka, jako dziedzina zajmująca się strukturą wypowiedzi artystycznej, powinna stanowić część językoznawstwa. Zwrócił on także uwagę, że znaczenia poetyckie mają charakter wewnątrz językowy i wynikają z organizacji elementów znaczących. Utwór