Dogmatyka prawa
- rozważania o prawie mogą być prowadzone :
= de lege lata - rozważania o prawie aktualnie obowiązującym = de lege ferenda - zagadnienia krytyki i usprawniania prawa; postulaty pod adresem prawa, np. Jak zmienić prawo ? Co należy w nim uzupełnić ? Jak usunąć ewentualne luki lub sprzeczności ? ; rozważania o prawie postulowanym
- dogmatyka prawa zajmuje się rozważaniami de lege lata (nie wysuwa postulatów)
- w ramach rozważań de lege lata mamy do czynienia z dwoma podstawowymi pytaniami, które dogmatyka prawa stawia:
+ pytania walidacyjne - zmierzają do ustalenia obowiązywania prawa, pytanie o obowiązywanie prawa
+ pytania interpretacyjne - pytania zmierzające do ustalenia znaczenia i zakresu zastosowania normy, przepisu, itd.
- podstawowym zadaniem prawnika jest w gruncie rzeczy odpowiedzieć na pytanie : Jakie zachowania są nakazane, zakazane
bądź indyferentne ? Żeby odpowiedzieć na to pytanie trzeba wiedzieć jakie normy obowiązują, a jakie nie (trzeba ustalić zakres obowiązywania normy, przepisu, itd ), dokonać kwalifikacji prawnej określonych stanów faktycznych.
- celem dogmatyki prawa jest w gruncie rzeczy udzielenie odpowiedzi na pytanie jakie zachowania są nakazane, zakazane, bądź
dozwolone ( przez obowiązujące normy danego systemu prawnego),
- cel ten nie zostanie nigdy osiągnięty, powody:
> stała zmieiuiość prawa - stale mamy do czynienia z pojawianiem się nowych regulacji prawnych
(norm prawnych); to sprawia, że część obowiązujących dotychczas norm prawnych zostaje uchylona.
> Pojawiają się nowe sytuacje faktyczne w rzeczywistości społecznej (o których nie myślano w fazie tworzenia prawa) np. ochrona praw autorskich programów komputerowych
- prawo zawsze zostaje w tyle w stosunku do rozwoju rzeczywistości społecznej, gdyż zawsze będą się pojawiać sytuacje, których
prawo wprost nie przewiduje
- tzw. inflacja prawa - nadmiar regulacji prawnych, gdy prawrodawrca stara się przewidzieć wszystkie przyszłe sytuacje i
szczegółowo je uregulować
/ Kodeks Cywilny w Polsce obowiązuje od 1965 r. Nie jest wyjątkiem obowiązywanie dużych kodyfikacji przez długi okres, dlatego w momencie legislacji prawodawca musi przewidywać pewne możliwie przyszłe stany faktyczne. Ta legislacja nie może być jednak nadmiernie szczegółowa ( dla takich liipotetycznych sytuacji), gdyż szybko się zdezaktualizuje. Z jednej więc strony regulacja prawna musi być w miarę ogólna, z drugiej są adresaci norm, którzy domagają się coraz dokładniejszych regulacji (te dwie tendencje nie mogą być nigdy do końca zrealizowane) Rolą prawnuka jest w takim wypadku przełożenie ogólnej normy na rozstrzygnięcie pewnej szczegółowej sytuacji faktycznej.