107042

ZASADA SYSTEMU PRAWA to norma tego systemu (lub uznana konsekwencja tej normy). która oceniona zostaje jako szczególnie ważna dla systemu prawa lub jego części.

W działaniu systemu prawa Dworkin wyróżnił:

a)    zasady ( principles )- są one szczególnym rodzajem standardów postępowania które mają być postrzegane ze względu na to, że domaga się tego sprawiedliwość, uczciwość czy inny aspekt moralności.

b)    reguły ( policies )- wymogi polityki prawnej, które wyznaczają cel do osiągnięcia ( zazwyczaj jest nim postęp ekonomiczny, polityczny, społeczny )

W przypadku kolizji zasad z regułami, zasady zyskują pierwszeństwo, niezależnie od znanych nam reguł kolizyjnych.

1)    Norma będzie uznawana za normę obowiązującą, gdy będzie wydana przez kompetentny organ i w drodze ustalonej pizez prawo procedury (konstytucje, ustawy, rozporządzenia).

2)    Nonny prawne najpierw są ogłaszane a potem wchodzą w życie. Akt normatywny może określać sam kiedy wchodzi w życie (data dziemia. lub okres czasu od ogłoszenia ustawy). Gdyby dany akt nie posiadał takiego ustalenia w^r życie to przyjmuje się regułę 14 dni od publikacji.

a)    Ogłoszenie (publikacja) w Dzieiuuku U staw lub Monitoize Polskim.

b)    Wejście w życie - sfonnułow'anie metaforyczne, jest to początek obowiązywania.

c)    Lex Retro Non Agit nie będzie złamane gdy przepisy działające w^rstecz usuwają pewne błędy prawodawcy. Działanie prawa w^fstecz nie jest naruszeniem zasady, która mówi. ustaw^ra wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Jest ona ogłoszona, wchodzi w życie, ale działa wstecz. Może też się zdarzyć że ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia ale będzie dotyczyć sytuacji wcześniejszych.

•    Retroakcja - praw^ro działające wstecz.

•    Lex Retro Non Agit

3)    Za obowiązującą będzie uważana norma prawna która nie została uchylona. Każdy przepis który wskazuje pizepis. jaki uchyla nazywamy przepisem derogacyjnym sensu stricto (ponieważ wyraźnie wskazuje pizepis jaki uchyla). Zdarza się jeszcze bardzo nieprzyjenme postępowanie prawodawcy kiedy używa ..generalnych klauzur derogacyjnych", one uchylają jakieś przepisy, ale nie wiadomo które. Sprzeczności jednak między ustawami mogą nie być bardzo wyraźne, mogą się dopiero ujaw^rniać podczas konfliktu faktycznego w konkretnej sytuacji. Nie ma tu pewności jakie konflikty w tej ustawie mogą wejść z przepisami wcześniejszymi, dlatego wiaśnie pisze się taką klauzurę (generalną klauzurę derogacyjną).

Tak naprawdę ta klauzura mówi to samo co reguła kolizyjna temporalna. z tym że jest ona zapisana w ustawie.

4)    Norma prawna będzie uznana za obowiązującą tylko wówczas gdy nie jest sprzeczna z żadną iiuią normą. a jeżeli będzie spizeczna to będzie obowiązywała w zgodzie z regułami kolizyjnymi.

Do tych kryteriów można jeszcze dołożyć dwa. ale wtedy zmienia się doktryna obowiązywania.

Nie jest to obowiązywanie systemowe:

5)    Desuetudo - Są łamane pizepisy ale nie są wyprowadzane żadne konsekwencje w sposób trwały i powszeclmy. Jest to przypadek odzwyczajema się od stosow'ania prawa.Gdy dołoży się to piąte kryterium to dochodzi do obowiązyw ania faktycznego.

6)    Norma prawa będzie uznana za obowiązującą jeżeli nie jest sprzeczna z uznawanymi normami etycznymi i społecznymi uznawanymi pizez daną społeczność. W tym przypadku już mówimy o obowiązywaniu aksjologicznym, oczywiście gdy dodamy ten punkt szósty.