107105

Teorie neoklasyczne:

-    teoria plam na Słońcu, z XIX wieku (twórcą był Jevons). która wskazywała na zależność między występowaniem plam na Słońcu i kryzysami na Ziemi; tłumaczono to w następujący sposób: plamy, będące odzwierciedleniem zmian aktywności jądrowej Słońca wpływały na atmosferę ziemską, powodując huragany, susze itd., co z kolei wpływało na plony w rolnictwie i gospodarkę zwierzęcą;

-    teoria innowacji z pierwszej połowy XX wieku, autorstwa Schumpetera; według niej następuje ciągły dopływ nowych rozwiązań technicznych (z wyjątkiem innowacji epokowych), jednak w okresie kryzysu nie ma warunków, aby szeroko stosować te nowe rozwiązania; gwałtowny wzrost innowacyjności gospodarczej następuje w fazie ożywienia, gdy szybko rosną inwestycje; wtedy uruchamia się bardzo wiele nowych technologii obniżających koszty i wprowadza się nowoczesne wyroby; produkcja gw/ałtownie rośnie, bo czynniki produkcji są znacznie lepiej wykorzystywane, jednak popyt nie nadąża za wzrostem podaży; coraz bardziej ujawnia się nadprodukcja, skutkująca pesymizmem przedsiębiorców i kryzysem;

-    teoria cyklu politycznego [patrz wykład o roli państwa w gospodarce]

Teorie keynesistowskie

Ich zdaniem, główną rolę w tłumaczeniu cykliczności ekonomicznej odgrywają zmiany w rozmiarach inwestycji, spowodowane wahaniami w stopie zysku. Niska stopa zysku w okresie kryzysu jest przez pewien czas przyczyną pogłębiania i wydłużania kryzysu. Jednak z czasem tworzy bodźce do szukania nowych rozwiązań technicznych umożliwiających obniżenie kosztów i zwiększenie stopy zysku. Jest to zarazem zachęta do inwestowania. W teoriach tych podkreśla się znaczenie przesunięcia w czasie efektu popytowego i podażowego inwestycji.