4. Model administracji liberalnego państwa prawnego.
Na początku XIX wieku pod wpływem doktryny liberalizmu politycznego ukształtował się model liberalny państwa prawnego. Dla liberalnego państwa prawnego charakterystyczne jest określenie państwa jako nocnego stróża. Wynikają z tego określone konsekwencje jeśli chodzi o zadania państwa. Rola państwa to:
• obrona
• wojsko
• zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego
• policja
• wymiar sprawiedliwości
• zabezpieczenie działalności wolnokonkurencyjnej gospodarki kapitalistycznej Przeciwstawiano się działalności państwa w sferze socjalnej. W dziedzinie politycznej
liberalizm domaga się zagwarantowania naturalnych praw jednostki przez ustawy i konstytucję -prawo do życia, wolności, równości itp. Z tak pojętej roli państwa wynikają określone wnioski dla administracji:
• ograniczenie wpływu administracji na obywateli
• ochrona porządku prawnego i to przed naruszeniami ze strony administracji. W konsekwencji prowadzi to do związania administracji ustawą. Szczególne znaczenie ma w państwach liberalnych doktryna trójpodziału władz. Administracja zostaje podporządkowana parlamentowi jako organowi reprezentującemu społeczeństwo - odpowiedzialność ministrów przed parlamentem. Zdobyczą państwa liberalnego jest samorząd terytorialny oraz różnego rodzaju samorządy specjalne. Mimo defensywnej działalności państwa w okresie liberalizmu wzrasta jego aparat administracyjny. Wynika to z coraz bogatszego i komplikującego się życia społecznego obywateli.