- konieczność zachowania płynności, tj. zdolności do nieograniczonej wypłacalności w każdym przypadku wyrażenia przez klientów banku życzenia wycofania swych wkładów;
- konieczność przestrzegania przepisów finansowych i rozliczeniowych ustalonych przez kompetentną władze;
- konieczność takiego działania, które by zapewniło zaufanie do banku i przeciwdziałało np. możliwości nagłego wycofania wkładów oszczędnościowych i instytucji kredytowych. Cel działania banku komercyjnego ma zatem charakter kompleksowy. Jest to takie rozwijanie usług bankowych, przy utrzymaniu zasady rentowności banku, które nie pogorszyłoby jego płynności, nie naruszyło obowiązujących przepisów i zachowało zaufanie klientów.
Banki specjalne są to banki, których sfera działania w porównaniu z bankami komercyjnymi ma specjalny charakter pod wzglądem zakresu i formy działania albo rodzaju klienteli.
Specjalizacja banków prowadzi do podziału na banki depozytowo-kredylowe i inwestycyjne. Może też występować specjalizacja pod względem terytorialnym (banki ogólnokrajowe i regionalne), a także branżowym (banki przemysłowe, rolne, handlu zagranicznego oraz budowlane).
Do banków specjalnych można zaliczyć banki inwestycyjne, instytucje kredytu długoterminowego, banki hipoteczne, rolne i melioracyjne, a także banki komunalne. Banki specjalne to przede wszystkim banki inwestycyjne, które zajmują się koncentracją środków dla finansowania inwestycji. Kapitały te są mobilizowane nie tylko w drodze wkładów od klientów, ale także w drodze emisji i sprzedaży własnych obligacji lub przyjmowania lokat innych banków czy budżetu.
Banki inwestycyjne zajmuje się wszelkimi usługami finansowymi, które wykraczają poza tradycyjną działalność depozytowo-kredytowa, głównie jednak są to usługi związane z operacjami papierami wartościowymi. Działalność ta jest określana mianem investment banking.
Do podstawowych usług investmenl banking należą:
- obsługa emisji papierów wartościowych na rynku kapitałowym i pieniężnym;
- obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym na rachunek klientów (działalność brokerska);
- obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym na rachunek własny (działalność dealerska);
- usługi w zakresie restrukturyzacji i prywatyzacji podmiotów gospodarczych;
- doradztwo i zarządzanie finansami;
- tworzenie funduszy inwestycyjnych i zarządzanie nimi;
- transakcje w zakresie instrumentów pochodnych na terminowych rynkach finansowych
- leasing i faktoring;
- obrót produktami ubezpieczeniowymi;