101956

Czynnik nie może być toksyczny dla komórek działają wyłącznie na ekspresję konkretnego genu. w naturze nie są składnikiem komórki.

Regulowane czynnikami fizycznymi (światło, temp)

Syntetyczne- we wspólny element połączone są naturalne konsensusowi sekwencje DNA, najbardziej konserwatywne regiony promotora Pro i Eucaryota np. TATA box (u roślin zastępowany przez AGGA box), CAAT box, GC box.

Dodatkowo:

Tkankowo-specyficzne- indukowane czynnikami egzo i endogennymi.

Zawierają elementy wzmacniające, osłabiające ekspresje genu w wybranych organach (np. owoce-E8 genu oksydazy ACC, nasiona-adh3).

Ogranowo- specyficzne (promotora Palatyny ulegający ekspresji w bulwach) lub działające w określonych fazach rozwojowych roślin (apg z Arabidopsis aktywizujący geny w stadium mikrospor). Terminator (np. sekwencja terminatorowa syntazy nopaliny), odp nie tylko za ukończenie transkrypcji, ale także za poliadenylację otrzymanego mRNA (ochrona ptzed degradacją).

Promotory konstytutywne- cechy, przykłady:

•    Wysoki poziom produkcji białek w odniesieniu do wybranych komórek/tkanek

•    Wysoki poziom ekspresji białek reporterowych lub markerowych, umożliwiają łatwą detekcję, selekcję genów/ komórek

•    Wysoki poziom czynników tranaksrypcji (jedne z elementów systemu regulacji transkrypcji, ekspresji)

•    Produkcja komponentów niezbędnych podczas wszystkich etapów różnicowania komórki. Dodatkowo:

Promotory genów z roślin jednoliściennych zwykle nie podnoszą ekspresji transgenów w roślinach dwuliściennych (np. promotor genu Adhl z kukurydzy nieaktywny w tkankach tytoniu).

Dodanie elementów wzmacniających powoduje jego aktywację.

Promotor genu dobrze działający w tkankach rodzimego gatunku może nie wykazywać aktywności lub niską w tkankach innego gatunku (potrzeba badań roślin transgenicznych różnych gatunków, także w różnych warunkach środowiska).

Transgeny nieaktywne w jednym genotypie roślinnym mogą być stabilne winnym środowisku genetycznym.

Roślinne promotory konstytutywne, uniwersalne- CaMV 35S, syntazy opinowej, Nos-syntazy nopaliny. Dla jednoliściennych- ubikwitynowy, Act-1 (rice acńn), Adh-1 (maize dehydrogenase alcohol).

Promotor CaMV 35S

Pochodzi z wirusa mozaiki kalafiora, odp za wytworzenie w genomie gospodarza transkryptu 35S. Fragmenty promotora ok. 800-1000pz w górę od msca transkrypcji są aktywne w komórkach jedno i dwuliściennych. Aktywność promotora nie zalezy od białek kodowanych przez genom CaM V, odpowiadają za nią czynniki transkiypcyjne gospodarza.

Złożony z licznych domen o odrębnych właściwościach.

Każda z subdomen istotna dla poziomu transkrypcji w innych elemnatch rośliny (koizenie, liście, łodygi) są specyficzne tkankowo.

Każda z subdomen funkcjonująca osobno aktywowała ekspresję transgenu znacznie słabiej. Mogą one oddziaływać na siebie- działanie synergistyczne.

Sekwencje consensus- charakterystyczne, konserwatywne elementy np. promotora ustalone na pods analizy porównawczej sek nukleotydowych tysiący genów licznych gatunków.

Indukcja wektora ekspresyjnego i efekt wywołany jego wprowadzeniem do komórki.