110952

(icnc/a ON/

Pierwsze organizacje międzynarodowe we współczesnym rozumieniu pojawiły się w XIX wieku i należały do nich tzw. Unie Administracyjne (o dość wąskim zakresie działania) nie mające kompetencji w dziedzinie spraw politycznych, np. Komisje Rzeczne (1815 r. - Komisja Żeglugi na Renie. 1856r. - Komisja Żeglugi na Dunaju), Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (1865 r), Powszccluiy Związek Pocztowy (1874 r.). Międzynarodowy Związek Metryczny (1875 r.).

Pierwszą organizacją międzynarodową o char akterze uniwersalnym i szerokich kompetencjach także politycznych była Liga Narodów (utworzona na mocy Paktu Ligi. będącego integralną częścią traktatów pokojowych zawartych po I Wojnie Światowej z 1919 r.).

Liga Narodów nic osiągnęła swojego podstawowego ccłu jakim było zapewniane społeczności międzynarodowej pokoju i bezpieczeństwa Za kres jej działalności w sensie faktycznym uznaje się wybuch II Wojny Światowej.

Już w tr akcie działali wojennych w czasie II Wojny Światowej podejmowało pewne inicjatywy mające doprowadzić do powstania ONZ:

•    Karta Atlantycka - 14 VIII 1941 r. przyjęta przez w. Churchilla i F. D. Roosevelta) - określono zasady na jakich społeczność międzynarodowa miałaby być zorganizowana po zakończaiiu wojny.

•    Deklaracja Narodów' Zjednoczonych - 1 I 1942 r. podpisana w Waszyngtonie początkowo przez 26 państw, do końca wojny przez 47 państw.

•    Deklaracja Moskiewska „o bezpieczeństwie zbiorowym” - JO X 1943 r. przez ministrów spraw zagranicznych ZSRR. USA. UK i Chin - ma być powołana w przyszłości organizacja międzynarodowa oparta na zasadzie suwerennej równości państw członkowskich.

•    Deklaracja Teherańska - I XII 1943 r. podpisana przez Roosevelta, Churchilla i Stalina - wielkie mocarstwa będą ponosiły główną odpowiedzialność za utrzymanie pokoju na świecie.

•    Konferencja w DumbartonOaks - 21 VIII - 7 X 1944 r.. ministrowie spraw zagranicznych USA. ZSRR. UK i Chin; starano się przygotować projekt Karty’ Narodów Zjednoczonych; nie objęła wszystkich kwestii, których nie udało się rozstrzygnąć (przede wszystkim formuły głosowania w Radzie Bezpicczaistwa i or ganu sądowego - czy nadal będzie działał Stały Trybunał Sprawiedliwie i Międzynarodowej, czy też powołać nowy or gan sądowy).

•    Konferaicja w Jałcie -4-11 II 1945 r., Roosevelt, Churchill. Stalin - przedmiotem dyskusji był problan głosowań w Radzie Bezpieczaistwa ONZ (.jałtańska reguła głosowania"); postanowiono, że konferaicja założycielska ONZ odbędzie się w San Francisco i rozpocznie się 25 IV 1945 r. i będą w niej uczestniczyć sygnatariusze Deklaracji Narodów Zjednoczonych z 11 1942 r.; w 1945 r. przed rozpoczęcian konferencji odbyło się w Waszyngtonie trwające od 9 do 20 kwietnia spotkanie prawników, na którym uzgodniono, że zostanie utworzony nowy organ sądowy MTS włączony do struktury organów ONZ.

•    Konferencja w San Francisco - 25 IV - 26 VI 1945 r.. 50 państw (bez udziału Polski) - sygnatariuszy Karty Narodów Zjednoczonych; podjęto decyzje o poszerzaihr składu państw o Białoruską SSR i

Ukr aińską SSR oraz Argentynę i Danię, zgłoszono jeszcze ponad 1200 popraw ek, ale na w-prowad/enie do tekstu mogły liczyć tylko te. któr e miały poparcie wielkicłi mocarstw - 26 VI podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych, która miała wejść w życie w chwili kiedy ratyfikują ją wszystkie wielkie mocarstwa i ponad połowa pozostałych sygnatariuszy (24 X 1945 r. - weszła w życie i zarazem jest to dziai Narodów Zjednoczonych, w tym dniu także Polska złożyła swój dokumait ratyfikacyjny).

Sprawą, która zajmowała przez pewiai czas państwa członkowskie była sprawa siedziby ONZ, tj. problan wyboru najpierw państwa, a później miasta w tym państwie. Zwyciężyła propozycja umieszczenia siedziby w Nowym Jorku Siedziba ONZ była budowana z pożyczki oprocaitowancj udzielonej organizacji przez rząd USA. Poza główną siedzibą ONZ posiada także biura regionalne (w Europie jest to Genewa).