Z krajów basenu Morza Śródziemnego określa się iormulę procesu barcelońskiego. Należą doń wszystkie kraje Afryki Północnej = Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja,
Izrael, Jordania, Liban, Palestyna, Syria. W praktyce ten model współpracy w ramach EPS wygląda tak, że każdy z tych krajów otrzymuje ścieżkę finansowania na lata 2004-2006 na sumę ok 6 mid € , na lata 2007-2013 = 12 mld €. z czego 1/3 przypada na kraje postsowieckie, 2/3 na kraje basenu Morza Śródziemnego. Modelem współpracy jest schemat umowo partnerstwie i współpracy znany z omawiania relacji z poszczególnymi krajami. To jest fundament od którego wychodzimy przygotowując się czy przystępując do projektów w ramach tych środków finansowych i instrumentów, które UE przeznaczana EPS.
Umowa o Partnerstwie i Współpracy to są pewne ramy. Natomiast co roku z każdym krajem Komisja Europejska podpisuje szczegółowy plan działań= action plan. Zawiera on:
- konkretne przedsięwzięcia z zakresu reform instytucjonalnych w krajach objętych EPS
- opisane programy pomagające krajom przystosować się do warunków i standardów w UE
Każdy z krajów otrzymujących taką ścieżkę w ramach action planu, otrzymuje określoną sumę pieniędzy. Podpisuje umowę, że zrealizuje taki właśnie program działań. Podlega on oczywiście negocjacji, UE tego nie narzuca. KE nie wyznacza nic tylko uzgadnia co jest możliwe i co dany kraj chciałby w pierwszej kolejności zrealizować. Te action plany są oparte na tzw. country strategy paper = doc określający strategię współpracy z danym państwem. Ma on również zapis o przyszłym członkostwie lub przynajmniej stowarzyszeniu z UE lub objęcie umowami perspektywicznymi związanymi z wolnym handlem, bądź inne priorytety dla obu stron wygodne. Wiadomo, że kraje Afryki Północnej nie mają aspiracji do członkostwa w UE. Natomiast kraje jak Ukraina czy Mołdowa, wyraźnie określają, że jest to ich celem strategicznym. Taki dokument strategiczny jest tez podparty wieloletnim programem wiodącym czy „indicaty" = wskazującym na 3 lata najczęściej wspólnie opracowywanym doc y którego bierze si elementy do tego jednorocznego action planu.
Po wykonaniu action plan, każdy kraj otrzymuje ocenę, podsumowanie tego co się udało zrealizować, w jaki sposób, gdzie są niedociągnięcia, gdzie sukcesy. Jeżeli wykonywany jest planowo i dobrze, wówczas bez problemu przechodzi się w następnym roku do kolejnych projektów finansowanych również z tej ścieżki z instrumentów EPS. Główny zarys, nazwy programówczv doc podpisywanych NAEXAM!!!i - WYMAGA TEGO
Dla takich krajów jak Ukraina najważniejsze jest to aby podpisać umowę stowarzyszeniową i umowę o wolnym handlu. To jest cel na najbliższe 2-3 lata. wydaje się, że Ukraina może być bliska w 2012-2013 r. Spośród najważniejszych dziedzin realizowanych w ramach action plan są 2 obszary:
1. dot. sfery komunikacji, transportu, energetyki = program, którego realizacja pomaga w budowaniu silniejszych więzi m UE a kandydatami
2. sprawy związane z gospodarką, systemem finansowym .funkcjonowaniem zasad wolnorynkowych. Dla UE interes idzie w kierunku tworzenia odpowiednich warunków dla inwestycji wzajemnych. UE jest tu partnerem zainteresowanym i mającym największe możliwości
Część instrumentów EPS, jest skierowana na to, co przy podziale filarowym określa się jako trzeci filar = sprawy wew, kwestia ochrony granic, walka z przestępczością, ochrona spraw związanych z migracją, kwestie dot. kontaktów międzyludzkich. Duża część programów niezależnie od tych instrumentów, również w ramach pożyczek stosunkowo korzystnie oprocentowanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego czy Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, jest przeznaczana na obszar ekologii czyli