Odmiany humanizmu.
Humanizm bywa utożsamiany wyłącznie z epoką, która nastąpiła po średniowieczu. Jest to powszecliny błąd. Humanizm jest pojęciem wieloznacznym.
1. najczęściej humanizm (łac. luimanitas 'człowieczeństwo', 'ludzkość') bywa utożsamiany z prądem umysłowym renesansu, który poprzedził jakby całą epokę, był jej zwiastunem, 'świtem' - jak zwykło się mówić. Waga tego pierwszego objawienia polegała przede wszystkim na uzmysłowieniu sobie wartości własnej, jedynej, ludzkiej osobowości (humanus "ludzki"). Hasłem humanistów było hasło Terencjusza "człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" (Homo sum et nihil humani a me alienum esse puto). Stawiało ono nieograniczone możliwości poszukiwaniom wszechstronnej wiedzy o człowieka Humanizm homocentrvcznv.
2. humanizm wcześniejszy czyli teocentryczny - Bóg jest najwyższą wartością, Humanizm chrześcijański: najwyższą wartością jest Bóg. Wolność człowieka jest ograniczona przykazaniami Boskimi i Kościelnymi. Uzależnia prawidłowość kształtowania własnej indywidualności od przestrzegania zewnętrznych w stosunku do człowieka norm moralności.
3. humanizm New Age, humanizm ten charakteryzuje się zespoleniem z treściami ekologicznymi, pacyfizmem, irracjonalizmem, umiarkowany agnostycyzm.
4. Humanizm:
D Głoszący absolutyzm wartości
D Głoszący relatywizm wartości i subiektywizm wartości
5. Humanizm ze wzg na liczbę wyznawców:
D akademicki (tu mieści się kantowski), grupy dysponujące znacznym zasobem pojęciowym
D masowy
6. Humanizm:
0 racjonalistyczny - rozum jest silą odwoławczą; areligijny, ateistyczny
0 irracjonalistyczny - intuicja jest podstawowym źródłem wiedzy o świecie, np.
głoszony przez NEW AGE
7. Humanizm:
0 optymistyczny: renesans
D pesymistyczny - ludzkość dąży ku zagładzie,
8. Humanizm egzystencjalizmu - zawarty w stwierdzeniu, że czł. jest odpowiedzialny za siebie i za całą ludzkość. Bóg nie może ochronić człowieka przed odpowiedzialnością za własne życie. Nie można na nikogo zrzucać odpowiedzialności. Szczególną wartość - wolność. Humanizm ten uświadamia człowiekowi, że w każdej chwili dokonujemy wyboru. Wybór ten ma być wzorem dla każdego człowieka. Człowiek jest tym, czym sam siebie uczynił, wszystko zależy od jego woli, gdyż nie ma gotowych, zewnętrznych norm moralnych.
9. Humanizm kantowski - np. u Radbrucha: płynie z transpersonalizmu, bo człowiek to istota niezależna od Boga, która ma do spełnienia w swoim życiu szczytny cel - tworzenie dzieł kultuiy. Najwyższą wartością jest kultura. Człowiek jest środkiem do celu.
Cechy wspólne różnych odmian humanizmu: doskonalenie człowieka, znaczenie czynów człowieka, oczekiwanie na bardziej doskonałe społeczeństwo, zasadnicze znaczenie ma relacja człowiek-człowiek.