114301

Ogólna charakterystyka państwa wojowników i państwa przemysłowego Spencera.

Herbert Spencer wyodrębnił dwa typy państwa i zarazem społeczeństwa: wojownicze i

przemysłowe Nie występują one w postaci czystej, ale zawsze jeden z tych typów przeważa.

Swój pogląd Spencer uzasadnia przykładami historycznymi.

1)    Wojowniczy typ społeczeństwa i państwa:

-    podporządkowuje jednostkę i cały sposób organizacji życia publicznego celom wojennym; siły jednostek przeznaczone bądź do obrony państwa, bądź do wojen napastniczych;

-    taki typ społeczeństwa występował w rozmaitych okresacłi dziejów;

-    obywatele dzielą się na dwie kategorie:

*    ci, którzy biorą bezpośredni udział w działaniach wojennych

*    ci, którzy pełnią rolę zaplecza sił zbrojnych;

-    jednostka jest zniewolona przez rządzących, bowiem musi walczyć na każde wezwanie;

-    interes społeczności jest uznawany za wyższy od spraw osobistych obywateli;

-    dominująca rola sił zbrojnych wyklucza demokrację;

-    rządy armii prowadzą do despotyzmu politycznego, a to powoduje przeobrażenia psychiki jednostek takie jak: bierność, brak zaufania do własnej inicjatywy, apatia, przekonanie o konieczności zniewolenia.

2)    Społeczeństwo i państwo przemysłowe:

-    rozwija się zdaniem Spencera w czasach mu współczesnych (wcześniej tylko zapowiedzi takiego państwa);

-    jego powstanie wiąże się z powstaniem przemysłu, który wyznacza szczególny sposób współdziałania ludzi w trakcie pracy - właśnie te nowe stosunki między ludźmi prowadzą do innego niż w państwie wojowniczym rozwiązania relacji między rządem a społeczeństwem;

-    ten typ społeczeństwa wymaga pokoju;

-    nastawione na zapewnienie spokoju wewnątrz państwa i zaspokojenie życiowych oczekiwań jednostek;

-    większa wolność niż w państwie wojowniczym pozwala na urzeczywistnienie przez jednostki icli rozmaitych indywidualnych celów. Odbywa się to poprzez rozwiniętą współpracę między obywatelami;

-    coraz większa staje się sfera publiczna, coraz szersza staje się działalność indywidualna jednostek;

-    ludzie coraz mniej oczekują od państwa i od społeczeństwa, natomiast coraz więcej zależy od nich samych;

-    zasadniczym obowiązkiem społeczeństwa staje się obrona wolności i własności poszczególnych obywateli;

-    stwarza możliwość dobrobytu;

-    zanika despotyczna kontrola obywateli przez rząd. Brak nacisków politycznych przyczynia się również do poczucia wolności osobistej;

-    wytwarza się naturalna karność, a więc dobrowolne przestrzeganie prawa; Zmiana psychiki wyraża się w rozwoju uczuć braterstwa, bliskości - zanika mściwość i okrucieństwo;

-    nastąpi równouprawnienie kobiet.